کتاب ماکیاولی و ما

«ما و ماکیاولی» مجموعه‌ای از درس‌گفتارها و نوشته‌های لویی آلتوسر درباره‌ی ماکیاولی است. آلتوسر در این متن‌ها می‌خواهد نشان بدهد که ماکیاولی فقط نویسنده‌ی توصیه‌های سیاسی به حاکمان نبوده، بلکه در تلاش بوده نوعی علم سیاست تازه بسازد. او روی این نکته تاکید دارد که نوشته‌های ماکیاولی باید در شرایط تاریخی ایتالیا در قرن شانزدهم فهمیده شوند؛ زمانی که این کشور پراکنده و تحت نفوذ قدرت‌های خارجی بود.
بخش زیادی از کتاب به تحلیل شهریار می‌پردازد. آلتوسر می‌گوید این متن بیش از آن‌که یک دفترچه راهنما برای پادشاهان باشد، در واقع مانیفستی برای اتحاد و بازسازی ایتالیاست. او به فصل‌های پایانی شهریار اشاره می‌کند که در آن ماکیاولی از نیاز به رهبری نو و تأسیس دولتی مستقل صحبت می‌کند. برای آلتوسر، همین بخش‌ها نشان می‌دهد که ماکیاولی دنبال طرحی سیاسی برای شرایط خاص زمان خودش بوده. آلتوسر سپس وارد موضوع‌های پیچیده‌تر می‌شود: نسبت میان خشونت و قانون، نقش بخت در برابر ضرورت و ایده‌ی بنیان‌گذار. منظور از بنیان‌گذار فرد یا گروهی است که می‌تواند نظم سیاسی جدیدی را به وجود بیاورد. آلتوسر این مفاهیم را به بحث‌های مدرن درباره‌ی انقلاب و تغییر سیاسی وصل می‌کند و می‌گوید ماکیاولی عملا داشت به این پرسش فکر می‌کرد که چطور یک قدرت نو می‌تواند از دل آشوب و تضادهای اجتماعی به وجود بیاید.
آلتوسر ماکیاولی را در سنتی قرار می‌دهد که خودش آن را «ماتریالیسم تصادفی» می‌نامد؛ یعنی توجه به شرایط تاریخی و غیرقابل پیش‌بینی که مسیر سیاست را شکل می‌دهند. کتاب پیش رو هم یک تفسیر تاریخی از آثار ماکیاولی ارائه می‌کند و هم آن‌ها را به بحث‌های معاصر درباره‌ی دولت، انقلاب و سیاست ربط می‌دهد.