کتاب هنر ویرایش

کتاب «هنر ویرایش» حاصل گفت‌وگوی لاریسا مک فارکر با رابرت گاتلیب، ویراستار برجسته‌ی آمریکایی است. این مصاحبه ابتدا در مجله‌ی The Paris Review منتشر شد و بعدتر با عنوانی مستقل، همراه با ترجمه‌ی فارسی، در ایران چاپ شد. لحن کتاب صمیمی و درعین‌حال دقیق است و به‌جای ارائه‌ی دستورالعمل‌های مستقیم، تجربه‌ها، رویکردها، و نگاه گاتلیب به حرفه‌ی ویراستاری را بازتاب می‌دهد. گاتلیب سابقه‌ی فعالیت در انتشارات بزرگ مثل Knopf و مجله‌ی New Yorker را دارد و با نویسندگان مشهوری چون جوزف هلر، تونی موریسون، دوریس لسینگ و رابرت کارو همکاری داشته است.
در طول گفت‌وگو، گاتلیب از تجربه‌های حرفه‌ای‌اش در ویراستاری صحبت می‌کند. او توضیح می‌دهد که ویراستاری صرفا به اصلاح اشتباهات زبانی محدود نمی‌شود، بلکه فرآیندی است که به کامل شدن اثر کمک می‌کند. بخش زیادی از کتاب به روابط بین او و نویسندگان مختلف اختصاص دارد؛ روابطی که گاهی با چالش همراه بوده و گاهی با اعتماد کامل. نقل‌قول‌هایی از نویسندگانی که با او کار کرده‌اند در متن آمده و تصویری زنده‌تر از شیوه‌ی کاری‌اش ارائه می‌دهد.
یکی از موضوعات اصلی کتاب، نگاه گاتلیب به نقش ویراستار است. او تأکید می‌کند که ویراستار نباید خود را در متن تحمیل کند، بلکه باید به نویسنده کمک کند تا آن‌طور که خودش می‌خواهد، اثر را بهتر بیان کند. ویراستار خوب، از نظر او، کسی است که بتواند تفاوت بین «نظر شخصی» و «نیاز واقعی متن» را درک کند. او همچنین درباره‌ی لحظه‌هایی صحبت می‌کند که در ویرایش، تصمیم‌گیری ساده نیست و باید به قضاوت درونی تکیه کرد. کتاب در کنار پرداختن به تجربه‌های فردی گاتلیب، تصویری از صنعت نشر آمریکا در نیمه‌ی دوم قرن بیستم ارائه می‌دهد؛ از ساختارهای درون‌تحریریه گرفته تا تعامل بین نویسندگان، ناشران و ویراستاران. بخش‌هایی از کتاب به تحلیل فرآیند تولید کتاب و استانداردهای حرفه‌ای در محیط‌های نشر غرب اختصاص دارد، هرچند تمرکز اصلی همچنان بر نگاه و شیوه‌ی گاتلیب در کار روزمره‌اش است.