کتاب «اشکال یک اسطوره» نوشته سعید ارباب شیرانی موضوع گونه گونی شخصیّت ادبی حضرت یوسف را مورد بررسی قرار میدهد. در داستان‌های فارسی هم به‌وفور دیده می‌شود که از نام یوسف یا داستان یوسف (ع) الهام گرفته شده است. ازآنجاکه زندگی یوسف (ع) و ماجراهای عاشقانه‌ی او با زلیخا در طول تاریخ بارها تعریف شده و بر سر زبان‌ها بوده، در دنیای شعر نیز به شاعران الهام بخشیده است. حتی این موضوع پا به عرصه‌ی پژوهش‌های دانشگاهی نیز گذاشته و به شرح و تفصیل درآمده است. کتاب اشکال یک اسطوره (گونه‌گونی شخصیت ادبی حضرت یوسف) ضمن معرفی داستان یوسف (ع) برحسب روایت کتاب مقدس و قرآن به نقد و تحلیل برخی از روایات برگرفته از این داستان در ادبیات فارسی و انگلیسی پرداخته است. نویسنده در این کتاب منظومه‌ی «یوسف» یا «عزیزکرده‌ی فرعون» نوشته‌ی رابرت آیلت و «یوسف و برادرانش» نوشته‌ی توماس مان را با اثر جامی به نام «یوسف و زلیخا» مقایسه کرده و میزان تأثیرپذیری نویسندگان آن آثار را از کتاب مقدس یا قرآن در شرح داستان یوسف (ع) نشان داده است.
سعید ارباب شیرانی نویسنده و مترجم ایرانی بود. سعید ارباب شیرانی در اصفهان زاده شد. حمید ارباب شیرانی مترجم برادر او بود. سعید در ۱۳۴۰ رهسپار آمریکا شد و دکتری در ادبیات تطبیقی از دانشگاه پرینستون گرفت. سپس به ایران بازگشت. با آغاز جنگ ایران و عراق از دانشگاه جندی‌شاپور اهواز به تهران رفت و در دانشنامه جهان اسلام و مرکز نشر دانشگاهی با بزرگانی چون ابوالحسن نجفی همکار شد. او همچنین در دانشگاه علامه طباطبایی تدریس کرد. رضا سیدحسینی به او پیشنهاد کرد که تاریخ نقد جدید رنه ولک را به فارسی ترجمه کند، و این کار پس از نوزده سال کامل شد. درگذشت او در زمستان ۱۳۸۹ در آمریکا تقریبا هم‌زمان شد با انتشار واپسین جلد تاریخ نقد جدید به فارسی در انتشارات نیلوفر. این ترجمه برگزیده جایزهٔ کتاب سال در بخش ترجمه شده‌است. ارباب شیرانی مقالاتی از اریش اویرباخ و اومبرتو اکو و دیگران نیز به فارسی ترجمه کرده‌است.
کتاب اشکال یک اسطوره
نیلوفر
سعید ارباب شیرانی
