کتاب آنجا که وطن بود

«آن‌جا که وطن بود» گفت‌وگوی مهدی مظفری‌ساوجی با شمس لنگرودی، شاعر، نویسنده، خواننده و بازیگر است. این کتاب مجموعه‌ی ۲۵ ساعت گفت‌وگو با شمس لنگرودی در فاصله‌ی سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ را دربرمی‌گیرد. این کتاب به موضوعات و مفاهیمی می‌پردازد که ارتباط مستقیم و ملموسی با زندگی و آثار شمس لنگروی دارد.
شمس لنگرودی به چندین هنر آراسته است که حاصل آن کارنامه‌ای رنگارنگ و پربار از آثاری است که با اقبال مخاطبان مواجه شده و وجاهت و جایگاه قابل‌توجهی برایش به ارمغان آورده است. شمس لنگرودی شاعر، پژوهشگر، بازیگر، خواننده و مورخ ادبیات معاصر، ۲۶ آبان ۱۳۲۹ در لنگرود به دنیا آمده است. او دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی اقتصاد و بازرگانی است. «رفتار تشنگی» نخستین کتاب شعر او با هزینه‌ی شخصی در سال ۱۳۵۵ منتشر شد. لنگرودی در ابتدای مسیر شاعری خودش، تحت‌تأثیر زبان و نگاه فریدون توللی، فریدون مشیری و به‌ویژه نادر نادرپور بود. او سپس به شعر سیاوش کسرایی و سرانجام احمد شاملو متمایل شد. زبان ساده، کوتاه‌نویسی، طنز، پرداختن به زندگی روزمره و پررنگ‌بودن عشق از ویژگی‌های اصلی شعرهای اخیر شمس لنگرودی است.
بخشی از خاطرات شمس لنگرودی از ایام کودکی و نوجوانی‌اش بسیار جذاب و خواندنی است. او می‌گوید همه‌ی ما اتفاقی زنده‌ایم: من خیلی کوچک بودم (خودم که یادم نیست، بعدها برایم تعریف کردند. گویا یک یا دوساله بودم). خانمی پرستار من بود و از من نگه‌داری می‌کرد. این خانم صرع داشت. می‌گویند یک روز کنار پنجره ایستاده بود و رفت‌وآمد مردم را نگاه می‌کرد. من هم بغلش بودم. حالت تشنج به او دست می‌دهد و غش می‌کند و من از دستش می‌افتم. چند خانم زیر آن پنجره نشسته بودند و داشتند با هم حرف می‌زدند. ظاهرا وقتی که به این خانم تشنج دست می‌دهد و من در حال رهاشدن از دست او بودم، یک نفر با دادوفریاد، آن زن‌ها را متوجه می‌کند و آن‌ها هم چادرشان را باز می‌کنند و مرا می‌گیرند. بعدها نظیر این اتفاق خیلی تکرار شد. یکی دوبار داشتم در دریا غرق می‌شدم، یک‌بار با دوچرخه زیر ماشین رفتم. این ادامه‌ی همان قضیه است که زندگی اساسا امری اتفاقی است.
این گفت‌وگوها بخش دیگری نیز دارند که درباره‌ی ادبیات و هنر است و نوع مواجهه‌ی این شاعر را در پیوند با خلاقیت و آفرینش‌های هنری روایت می‌کند. این کتاب در ادامه‌ی این اثر منتشر خواهد شد، اما این دو کتاب مستقل و جدا از هم هستند و نمی‌توان آن‌ها را دو جلد مکمل و موازی به حساب آورد.
«آن‌جا که وطن بود» کتاب خواندنی و جذاب برای علاقمندان به شخصیت و هنر شمس لنگروی است.