کتاب متافیزیک از منظر ویتگنشتاین

چگونه می‌توان از متافیزیک سخن گفت، بی‌آنکه گرفتار بی‌معنایی شد؟ این پرسش بنیادینی‌ است که لودویگ ویتگنشتاین، یکی از اثرگذارترین فیلسوفان قرن بیستم، در سراسر آثارش با آن درگیر بود. کتاب «متافیزیک از منظر ویتگنشتاین» نوشته‌ی امیررضا جوادی، تلاشی است نظام‌مند و دقیق برای پیگیری این مواجهه، آن‌هم از دل دو دورهٔ فکری متمایز اما پیوسته: ویتگنشتاین متقدم و ویتگنشتاین متأخر.
جوادی در این اثر، چشم‌اندازی تحلیلی از نسبت ویتگنشتاین با متافیزیک ارائه می‌دهد. او نه تنها به شکاف میان دو دورهٔ فکری ویتگنشتاین توجه دارد، بلکه به‌خوبی نشان می‌دهد که چگونه دغدغه‌ی «معنا» در زبان، کل مواجهه‌ی ویتگنشتاین با متافیزیک را سامان می‌دهد. کتاب در سه فصل تدوین شده است: از ترسیم مبانی فکری ویتگنشتاین و تاریخ اندیشهٔ متافیزیکی، تا تحلیل دقیق نگرش او به مسائل متافیزیکی، و در نهایت جمع‌بندی دیدگاه‌ها. در نگاه نویسنده، آنچه ویتگنشتاین را از متافیزیک جدا می‌کند، نه بی‌اعتقادی به مسائل آن، بلکه وفاداری او به معیارهای معنابخشی زبان است. برای ویتگنشتاین، بسیاری از پرسش‌های متافیزیکی نه پاسخ‌ناپذیر، که نادرست طرح شده‌اند؛ پرسش‌هایی که با سوء‌فهم زبان و کارکرد آن برمی‌خیزند. جوادی با دقتی فلسفی و نثری روشن، نشان می‌دهد که چگونه فیلسوف اتریشی، از «رسالهٔ منطقی فلسفی» تا «پژوهش‌های فلسفی»، کوشیده مرزهای سخن معنادار را با دقت ترسیم کند، و از این رهگذر، متافیزیک را از درون زبان نقد کند، نه از بیرون.
«متافیزیک از منظر ویتگنشتاین» نه فقط گزارشی از دیدگاه‌های یک فیلسوف، بلکه تمرینی است در فهم فلسفی زبان، معنا، و حدود اندیشه. برای خواننده‌ی ایرانی علاقه‌مند به فلسفهٔ تحلیلی، این اثر فرصتی است کم‌نظیر برای تأمل در یکی از بنیادی‌ترین گره‌گاه‌های فلسفه: اینکه چه می‌توان گفت و چرا باید خاموش ماند؟.