کتاب ابن سینا

بوعلی سینا را (که در لاتین اویسنا می‏خوانند) باید موثرترین متفکر دورۀ قرون وسطا دانست. در فصول این مجموعه، نشان داده شده است که تأثیر او بر فلاسفه و متکلمان مسلمان بی بدیل بوده است. ایشان از پاسخ دادن به ارسطو دست برداشتند و به جای آن به ابن سینا پرداختند. او بر فلسفۀ یهودی نیز اثری بسیار داشت، اگرچه این تأثیر غالبا بواسطه بوده است. و البته فلاسفۀ قرون وسطا و دورۀ تجدید حیات علم و ادب در سنت مسیحی او را متفکری اساسی محسوب می کردند. مع الوصف، هنوز تحقیقات اساسی نسبتا زیادی درخصوص این مرد سترگ تاریخ تفکر باقی است که باید به انجام رسد. در این مجموعه، پورمن این نکته را متذکر شده است که مطالعات درخصوص مساهمت دوران ساز ابن سینا در تاریخ طب همچنان در دورۀ صباوت به سر می برد. اما از جنبۀ فلسفی اوضاع اندکی بهتر است. درواقع، تحقیقاتی عالی درخصوص حیات و افکار ابن سینا انجام گرفته است. مع هذا، از ضروریاتی چون تصحیحات موثق از برخی آثار و ترجمه ها، حتی درمورد بسیاری از آثار اصلی، همچنان محرومیم. حتی متونی اصلی ازقبیل طبیعیات و الهیات الشفاء در همین سنوات اخیر به زبان انگلیسی در دسترس قرار گرفته است. درباب شخصیت های بزرگ، ازقبیل افلاطون و آکویناس و کانت، چنان که انتظار می رود، متزایدا مجموعه ها، مدخل ها و کتاب های راهنما تدوین می شوند و این نشانی دیگر است از اینکه به طور نسبی ابن سینا مورد غفلت بوده است، تا بدان حد که تا این زمان مجموعه ای وجود ندارد که در آن متخصصین صاحب رأی کلیۀ جوانب فکری او را بررسی کرده باشند. قصد ما در این مجلد آن است که این نقیصه را تدارک کنیم. مع هذا، این کار صرفا مدخل و راهنمایی به تحقیقات و معلوماتی نیست که تاکنون درباب ابن سینا حاصل شده است بلکه، مطابق با اهداف مجموعه هایی ازاین دست، هر یک از مقالات این کتاب تلاش دارد معلومات ما را ارتقا دهد. اغلب چنین است که مولف به حیطه هایی که به تحقیق و کار نیاز دارد هم اشاره ای دارد (به آثار طبی او قبلا اشاره شد). مثالی دیگر مواجهۀ یهودی و لاتین با ابن سیناست، که مساهمات انجام گرفته در اینجا نه فقط ماحصل تحقیقات انجام شده را ارائه می دهد (و حتی پیش می برد)، بلکه مضاف بر آن نشان می دهد چه مسائلی همچنان باقی است.