کتاب کالبد شکافی فیلم

«کالبدشکافی فیلم درآمدی به روش‌های کیفی تحلیل فیلم» نوشته‌ی آرین طاهری است. او کوشیده تا در این کتاب به شیوه‌های مختلف تحلیل کیفی فیلم بپردازد. در ابتدا کلیاتی درباره‌ی روش های کیفی تحلیل متن آمده و در ادامه به مطالعه فیلم به مثابه متن پرداخته شده است. تحلیل درون مایه ای و ساختاری فیلم و همچنین روش های کیفی تحلیل متن در مطالعات فیلم از جمله مطالب دیگری هستند که نویسنده به آن‌ها پرداخته است.
نویسنده معتقد است که وقتی تحلیل‌گر بر رمزگان‌های تشکیل دهنده نظام روایی فیلم توجه می‌کند، به عرصه «تحلیل درون‌مایه‌ای» می‌غلتد و زمانی که توجه بر رمزگان‌های سازنده نظام سبکی متمایل باشد، به عرصه «تحلیل ساختاری» وارد می‌شود. هر دو نوع این تحلیل‌های سینمایی دارای ارزش‌ هستند‌ و از نظر اعتبار کار پژوهشی هیچ‌یک بر دیگری برتری ندارد. در هر یک از این دو گونه‌ی کلی تحلیل فیلم، می‌توان به جست و جوی زیرگونه‌های متفاوتی پرداخت که تحت تأثیر دیدگاه‌ها و جریان‌های فکری و تحلیلی مختلف هستند؛ مثلا، تحلیل درون‌مایه‌ای فیلم‌ها با رویکرد فمنیستی، پسااستعماری، اسلام‌هراسی و... و تحلیل ساختاری فیلم با رویکردهای نشانه‌شناختی، فرمالیستی، نوفرمالیستی و نظایر آن انجام شده است.
کتاب از دو بخش تشکیل شده است و هر بخش علاوه بر مقدمه شامل چهار فصل است. در بخش اول کلیات نظری تحلیل متن‌ در مطالعات ارتباطی و سینمایی بررسی شده و در بخش دوم به چهار رویکرد روش‌‌شناختی تحلیل فیلم پرداخته شده است. نویسنده برای نشان دادن مصداق‌هایی از این چهار رویکرد یک فیلم مستند، از سینمای ایران را از این منظر تحلیل کرده است. نویسنده معتقد است که چهار روش «تحلیل روایت ساختارگرا»، «تحلیل بلاغی دراماتیسم»، «تحلیل نشانه‌شناسی» و «تحلیل زیباشناسی کاربردی» فقط روش‌هایی کیفی برای تحلیل متون فیلمی نیستند، بلکه از پایه‌ای‌ترین، اصیل‌ترین و کاربردی‌ترین شیوه‌های تحلیل متن‌ هستند که برخی از آن‌ها هنوز در مطالعات سینمایی و تحلیل متون رسانه‌ای کشور ما ناشناخته‌ هستند و به کار گرفته نمی‌شوند. نویسنده فیلم‌های «من نگهدار جمالی وسترن می‌سازم»، «این یک درخت است! نیست؟!»، «آخرین روزهای زمستان» و «پیش» را عنوان موردهای مطالعاتی انتخاب کرده است. هرچند این فیلم‌ها آثار شاخصی در سینمای ایران نیستند اما از نظر مولف کتاب، براساس ویژگی‌های ساختاری و درونمایه‌ای این فیلم‌ها به خوبی مفاهیم نظری هر کدام از روش‌های تحلیل را نشان می‌دهند.
«کالبدشکافی فیلم» با معرفی رویکردهای تازه در تحلیل فیلم، کتابی مفید و کاربردی برای دانشجویان رشته‌ی سینما و ارتباطات و پژوهش‌گران و منتقدان سینماست.