کتاب طراحی گمانی

کتاب «طراحی گمانی» اثر آنتونی دان، در حقیقت مانیفستی است برای نجات طراحی از محدودیت‌های بازار و مصرف‌گرایی، و تلاشی برای تبدیل آن به ابزاری برای اندیشیدن، تخیل‌ورزی و بازنگری در آینده بشر. دان و ریبی معتقدند که طراحی نباید تنها در خدمت حل مشکلات فنی یا تولید محصولات زیبا باشد، بلکه باید به پرسشگری درباره ارزش‌ها، ایده‌ها و مسیرهای احتمالی آینده بپردازد. نویسندگان ابتدا مفهوم کلیدی «طراحی گمانی» را معرفی می‌کنند. در نگاه آن‌ها، طراحی گمانی رویکردی است که از ابزارها و زبان طراحی برای کاوش در آینده‌های ممکن و نقد وضعیت کنونی استفاده می‌کند. برخلاف طراحی تجاری که هدفش کارایی و سودآوری است، طراحی گمانی به دنبال برانگیختن تفکر و گفت‌وگو درباره آینده‌ای است که هنوز نیامده اما می‌تواند ساخته شود. دان و ربی نشان می‌دهند که طراحی چگونه می‌تواند نوعی فلسفه بصری باشد؛ زبانی که از طریق تصویر، فرم و داستان، مفاهیم اخلاقی و اجتماعی را به چالش می‌کشد. در ادامه نویسندگان به بررسی تفاوت میان طراحی انتقادی، طراحی خیالی، و طراحی گمانی می‌پردازند. آنان تأکید دارند که طراحی گمانی بیش از آنکه راه‌حل ارائه دهد، مسئله خلق می‌کند. این نوع طراحی به مردم امکان می‌دهد با سناریوهایی روبه‌رو شوند که پرسش‌هایی بنیادین را مطرح می‌کند: اگر فناوری بر بدن و ذهن انسان سلطه پیدا کند چه می‌شود؟ اگر طبیعت و ماشین مرزهای خود را از دست بدهند چه پیامدهایی در پی دارد؟ در این نگاه، طراحی تنها تولید شیء نیست، بلکه خلق بستری برای گفت‌وگوی میان علم و جامعه است. دان و ریبی باور دارند که جامعه امروز بیش از هر زمان دیگری به تخیل جمعی نیاز دارد. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که آینده‌اش اغلب توسط سیاست‌گذاران، شرکت‌های بزرگ و الگوریتم‌ها تعیین می‌شود؛ در چنین شرایطی، طراحی گمانه‌زن می‌تواند فضای گفت‌وگو و تخیل را به مردم بازگرداند. این کتاب به بازآفرینی نقش طراحی در جهان معاصر میپردازد. اثری که نه تنها مرز میان علم و هنر را از میان برمی‌دارد، بلکه از طراحان، هنرمندان و متفکران می‌خواهد به‌جای پاسخ دادن به نیازهای بازار، آینده را به پرسش بگیرند.