کتاب روش‌های پژوهش در روابط بین الملل

کتاب «روش‌های پژوهش در روابط بین الملل» نوشته‌‌ی کریستوفر لمونت، اثری آموزشی و کاربردی است که برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌ی روابط بین‌الملل نوشته شده است. هدف اصلی کتاب این است که خواننده را با ابزارها و منطق پژوهش علمی در این رشته آشنا کند و نشان دهد چگونه می‌توان از ایده‌ای نظری یا پرسشی سیاسی به پژوهشی منظم، مستند و قابل‌دفاع رسید. روابط بین‌الملل، برخلاف تصور رایج، فقط درباره‌ی نظریه‌ها یا رویدادهای سیاسی نیست؛ بلکه نیازمند روش‌شناسی دقیق است تا بتوان از داده‌ها و شواهد، نتیجه‌گیری‌های معتبر به دست آورد. او میان «پژوهش علمی» و «اظهارنظر سیاسی» تمایز می‌گذارد و تأکید می‌کند که پژوهشگر روابط بین‌الملل باید با رویکردی تحلیلی و بی‌طرف به مطالعه‌ی پدیده‌هایی چون جنگ، همکاری بین‌المللی، دیپلماسی یا حقوق بشر بپردازد. کتاب از نظر ساختار آموزشی به‌خوبی منظم شده است. در فصل‌های نخست، نویسنده مفاهیم پایه‌ای چون پرسش تحقیق، فرضیه، متغیر و نظریه را توضیح می‌دهد و سپس به روش‌های گردآوری داده و طراحی تحقیق می‌پردازد. او با زبانی ساده نشان می‌دهد چگونه باید از یک سوال کلی، مثلا «چرا برخی کشورها دموکراتیک‌ترند؟»، به مدلی نظری و آزمودنی رسید. در این مسیر، خواننده می‌آموزد که تحقیق خوب با انتخاب موضوع جذاب شروع نمی‌شود، بلکه با تعریف دقیق مسئله و چارچوب نظری آغاز می‌گردد. بحث مهم دیگر کتاب، رویکردهای کمی و کیفی در پژوهش است. در روش کمی، می‌توان از داده‌های آماری برای آزمون فرضیه‌ها استفاده کرد و محدودیت‌هایی نیز دارد. در روش کیفی، به روش‌هایی چون مطالعه‌ی موردی، تحلیل تطبیقی، مصاحبه‌ی میدانی و مشاهده‌ی مشارکتی پرداخته می‌شود. نویسنده به‌ویژه بر اهمیت تطبیق روش با پرسش تحقیق تأکید دارد؛ یعنی پژوهشگر باید بداند کدام رویکرد برای چه نوع مسئله‌ای مناسب‌تر است. همچنین قابل ذکر است که کتاب مطالبی درباره‌ی اخلاق پژوهش و کار میدانی دارد. نویسنده در نهایت به مراحل نهایی پژوهش می‌پردازد: تحلیل داده، نگارش گزارش تحقیق، و نحوه‌ی استدلال علمی. او نشان می‌دهد که نتیجه‌گیری نباید صرفا بازگویی داده‌ها باشد، بلکه باید پیوند منطقی میان شواهد و نظریه را آشکار کند. در همین راستا، نمونه‌هایی از ساختار مقالات دانشگاهی و پایان‌نامه‌ها آورده شده تا دانشجو بتواند روند نگارش علمی را در عمل ببیند.