در مجموعه‌ی اول مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه (جلدهای اول تا چهارم) نگارنده کوشیده تا مواضع سلبی و ایجابی علما و روحانیون برجسته‌ی شیعه را نسبت به رویدادهای مهم سیاسی و اجتماعی و بعضا جهان اسلام از سال ۱۲۰۰ الی ۱۳۲۶ ق (از آغاز قاجار تا انحلال مجلس اول)، از خلال مکتوبات و بیانات آنان که در منابع خطی، چاپ سنگی و چاپی و به‌صورت کتاب، رساله، اعلامیه، نامه، روزنامه و… موجود بوده، با تصحیح متون و توضیحات لازم در پانویس‌ها، در معرض نظر خوانندگان عزیز قرار دهد.
نگارنده کوشیده است حداقل یک و گاه چند نمونه‌ی گزیده از آثار هر فرد را معرفی کند که تعدّد آن‌ها، عمدتا به شأن علمی، دینی و سیاسی آنان، میزان مشروعیت و مقبولیت سیاسی و نفوذ کلام و مرجعیت ایشان در میان مردم و درجه‌ی اهمیت واکنش‌های سیاسی آن‌ها به رویدادهای سیاسی و اجتماعی بستگی داشته است. در انتخاب متون از هرگونه گزینش جانبدارانه خودداری شده است.
مجموعه‌ی دوم (جلدهای پنجم تا نهم مجموعه مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه در دوره‌ی قاجار)، شامل نامه‌ها، اعلامیه‌ها، تلگرام‌ها، مقالات، و رسائل سیاسی علما و روحانیونی است که در فاصله‌ی زمانی آغاز استبداد صغیر در ۲۳ جمادی‌الاول ۱۳۲۶ ق تا پایان سال ۱۳۲۸ ق، به صورت فردی یا جمعی به نگارش درآمده است.
در این دوره‌ی تاریخی کوتاه اما پرتنش، حوادث سیاسی مهمی رخ داد که علما، روحانیون، انجمن‌ها و مجامع روحانی را ناگزیر به اعلام مواضع سیاسی آشکار و حادی نمود؛ همچون بمباران مجلس شورای ملی و قتل و دستگیری مشروطه‌خواهان؛ قیام آذربایجان، گیلان و اصفهان در حمایت از مشروطیت؛ خلع محمدعلی‌شاه از سلطنت و جلوس سلطان احمدشاه به اریکه‌ی قدرت؛ اعدام و تبعید رجال روحانی مخالف مشروطه؛ ورود قوای روس به شمال و انگلیس به جنوب کشور؛ گشایش دوره‌ی دوم مجلس؛ آزادی کامل مطبوعات و تشدید بحران‌ها؛ تهدید و ترور رهبران روحانی مشروطه‌خواه؛ ناتوانی دولت و مجلس در بیرون‌راندن قوای متجاوز؛ مشکلات فزاینده‌ی دولت‌های جدید مشروطه در ایجاد امنیت و اداره‌ی کشور؛…
مطالب این مجموعه برحسب توالی تاریخی رویدادها تنظیم شده است.
منبع: سایت نشر نی
کتاب مکتوبات و بیانات سیاسی و اجتماعی علمای شیعه (جلد ۵ تا ۹)
نشر نی
محمدحسن رجبی (دوانی)
