یکی از پرسش‌های اساسی درباره ادبیات یا به طور کلی هنر نسبت آن با آگاهی است. آیا متون ادبی را نویسندگان و شاعران به شکلی آگاهانه پدید می‌آورند یا این آثار حاوی معرفتی هستند که بدون گذار از خودآگاهی مولف به متن راه می‌یابند؟ آیا واسطه‌هایی چون فرم و تکنیک‌های ادبی به مثابه میانجی انتقال چنین آگاهی‌ای عمل می‌کنند یا نقشی خنثی دارند و تنها به مثابه ابزار به کار می‌روند؟ آیا آن‌ها تنها قالب بازنمایی امر واقع‌اند یا تغییراتی در آن ایجاد می‌کنند؟ نسبت آن‌ها با شرایط تاریخی-اجتماعی چیست؟ آیا فرم‌ها و تکنیک‌ها مستقل از این شرایط پدید می‌آیند یا با آن نسبتی دارند؟
«از نابهنگامی حیات تا سترون‌سازی خیال» مطالعه‌ای جامعه‌شناختی در تاریخ ادبیات داستانی ایران است. این کتاب به نسبت خیال و زندگی در یک دورۀ تاریخی می‌پردازد و آن را در ادبیات داستانی پسامشروطه تا لحظۀ اکنون پی می‌گیرد. نویسنده این اثر تلاش می‌کند تا از منظری تازه نسبت زندگی با متن ادبی را برجسته سازد و تلقی ادبیات داستانی و به تبع آن موقعیت‌های تاریخی-اجتماعی حامی آن را دربارۀ حیات انسانی به بحث بگذارد. به تکنیک‌ها، فرم‌ها و استراتژی‌های ادبی‌ای پرداخته می‌شود که عموما در مطالعات جامعه‌شناسی ادبیات نادیده گرفته می‌شوند.
در این کتاب سطوحی از آگاهی و ناآگاهی موجود در متن ادبی را مورد توجه قرار می‌گیرد که عمیقا وامدار حیات اجتماعی است. با این حال، به جای تصور رابطه‌ای علی میان امر اجتماعی و ادبی یا فرض بازتاب زندگی اجتماعی در متن، اثر رخدادهای تاریخی و موقعیت‌های اجتماعی درون میدان ادبی به واسطۀ میانجی‌گری‌های موقت یا دائم جایگاه‌های یا اتفاق‌های تاریخی تبیین شده است.
این کتاب روایتگر فراز و فرودهای تاریخی ادبیات داستانی ایران است و تلاش می‌کند نسبت آن را با موقعیت های اجتماعی روشن سازد. در این زمینه، به جای پرداختن به محتواهای متغیر متون، این نوشتار به فرم‌هایی توجه می‌کند که در نسبت با میل برآمده از جایگاه تولیدکنندگان متون ادبی ظاهر شده است. این امر امکان فراتر رفتن از متن ادبی را فراهم می‌کند؛ بنابراین متن ادبی به مثابه شاخصی در نظر گرفته می‌شود که امکانی از فهم کلیتی تاریخی را فراهم می‌آورد.
مطالعه این کتاب به علاقه‌مندان حوزۀ جامعه‌شناسی ادبیات، مطالعات فرهنگی، جامعه‌شناسی تاریخی، تاریخ ادبیات و نقد ادبی پیشنهاد می‌شود.
کتاب از نابهنگامی حیات تا سترون سازی خیال
ققنوس