کتاب نوسازی و پسانوسازی

کتاب « نوسازی و پسانوسازی» اثر رانلد اف اینگلهارت، بر پایه‌ی تحلیل داده‌های گسترده‌ی پیمایش جهانی ارزش‌ها (WVS) نگاشته شده است و یک چارچوب نظری برای تبیین دگرگونی‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در سطح جهانی ارائه می‌دهد. اینگلهارت بر این اصل روانشناختی تأکید می‌کند که ارزش‌های بنیادین انسان‌ها در واکنش به محیط اقتصادی و اجتماعی شکل می‌گیرند و این تغییرات در نهایت، روند توسعه‌ی بلندمدت جوامع را تعیین می‌کنند. نظریه‌ی اصلی او، حرکت جوامع از یک محور ارزشی مبتنی بر «بقا و کمبود» به یک محور مبتنی بر «فراوانی و خودبیانگری» را ترسیم می‌کند. در مراحل اولیه توسعه امنیت اقتصادی و بقای فیزیکی اولویت دارند. مردم در این شرایط بر ارزش‌های بقا تمرکز می‌کنند که شامل تقویت اقتدار، پذیرش دین سنتی و هویت ملی قوی است؛ زیرا این‌ها ابزاری برای حفظ ثبات در محیط‌های پرخطر هستند. با رسیدن به رفاه و امنیت بالا (جامعه‌ی پسا‌مدرن)، تمرکز دغدغه‌های مردم از بقا به «کیفیت زندگی» و «خودبیانگری» منتقل می‌شود. در این مرحله، ارزش‌هایی چون حقوق فردی، تحمل تفاوت‌ها، حفاظت از محیط زیست، و مشارکت فعال دموکراتیک اهمیت می‌یابند. این دگرگونی‌های فرهنگی، پیامدهای عمیقی بر سیاست دارند. اینگلهارت این انتقال ارزشی را به «شکاف نسلی» پیوند می‌زند؛ نسل‌هایی که در دوران رفاه و امنیت به دنیا آمده‌اند، ارزش‌های خودبیانگری را در دوران جوانی درونی می‌کنند. او نشان می‌دهد که افزایش ارزش‌های خودبیانگری، زمینه‌ی فرهنگی لازم برای تثبیت دموکراسی را فراهم می‌سازد؛ چرا که مردمی که برای خودمختاری و حقوق فردی ارزش قائل هستند، دیگر به طور منفعلانه اقتدار حکومتی را نمی‌پذیرند. اینگلهارت با تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که تغییرات فرهنگی، روندی غیرخطی و برگشت‌ناپذیر دارد. با این حال، او معتقد است که در مواجهه با تهدیدهای بزرگ ممکن است نوعی «واکنش ارتجاعی» رخ دهد که موقتا جوامع را به سمت اولویت دادن مجدد به ارزش‌های بقا و اقتدار سوق دهد؛ پدیده‌ای که می‌توان آن را در ظهور موج‌های ملی‌گرایی پوپولیستی اخیر مشاهده کرد. این کتاب یک چارچوب قدرتمند برای درک جهان امروز و چگونگی تأثیر دستاوردهای مادی بر تحولات فکری و سیاسی ارائه می‌دهد.