کتاب مسئله رنج؛ جستارهایی درباره فقدان فاجعه و مرگ نوشته امین بزرگیان، اثری عمیق و چندوجهی در حوزه جامعهشناسی رنج و فقدان است که به بررسی این پدیده از منظری بینارشتهای میپردازد. مفهوم رنج و تجربیات مرتبط با آن مانند فقدان، فاجعه، مرگ و سوگ، در ژرفای وجود انسان ریشه دارد و نمیتوان آن را صرفا در چارچوب یک رشته علمی محدود کرد. رنج بهعنوان پدیدهای که مرز میان عین و ذهن را درمینوردد، نیازمند رویکردی بینارشتهای است. آنچه ما را به سخن گفتن درباره رنج وامیدارد، نه دانش تخصصی، بلکه تجربه مشترک انسانی و اذعان به پیچیدگی آن است. این کتاب نیز که در دورهای پرتلاطم - بین قرنطینه کرونا و کشتار غزه - نگاشته شده، تلفیقی هوشمندانه از تجربیات شخصی نویسنده و تحلیلهای نظری است. بزرگیان در این اثر، رنج را نه صرفا پدیدهای فردی یا پزشکی، بلکه مفهومی اجتماعی میداند که عمیقا با بافت تاریخی، فرهنگی و سیاسی جامعه پیوند خورده است. کتاب در نه فصل مجزا به موضوعاتی چون رنجآگاهی، فقدان والدین، مرگ، از دست دادن دوست، سوگواری، ملال، بیخوابی، یادآوری و دوری از خانه میپردازد. نقطه قوت اصلی کتاب در رویکرد چندبعدی آن به مفهوم رنج است. نویسنده با ترکیب عناصری از فلسفه، جامعهشناسی، روانشناسی و تجربیات شخصی، تصویری جامع از رنج اجتماعی ارائه میدهد. این رویکرد به خواننده امکان میدهد تا درک کامل تری از ماهیت رنج در بستر اجتماعی به دست آورد.مسئله رنج اثری است که در آن نظریه و تجربه زیسته درهم میآمیزند. نویسنده با صداقت تمام، این کتاب را حاصل خون دل میداند هم از حیث محتوا و هم از منظر فرآیند نگارش سبک نگارش جستارگونه کتاب، ضمن حفظ عمق تحلیلی، متن را برای مخاطب خوشخوان کرده است. نویسنده در پسگفتار کتاب با عنوان طرحی برای جامعهشناسی رنج، چارچوبی نظری برای فهم بهتر رنج اجتماعی ارائه میدهد. اهمیت این کتاب در شرایط کنونی جامعه که با انواع بحرانها و فجایع روبروست، دوچندان میشود. بزرگیان تنها به تحلیل رنج نمیپردازد، بلکه راهکارهایی برای مواجهه تابآورانه با آن نیز پیشنهاد میکند، رویکرد کتاب را میتوان نوعی اگزیستانسیالیسم انتقادی یا جامعهشناسی فقدان دانست که برای علاقه مندان اثری درخور است.
درباره امین بزرگیان
امین بزرگیان نویسنده و پژوهشگر در دپارتمان مردمشناسی دانشگاه نیس فرانسه میباشد.