کتاب «رهایی از الگوهای تفکر منفی: شناخت و رهایی از ذهنیتهای طرحوارهای» بر پایهی درمان طرحواره نوشته شده و هدفش این است که به خواننده کمک کند الگوهای فکری و رفتاری ناسالمی را که از کودکی شکل گرفتهاند، شناسایی و اصلاح کند. نویسندگان توضیح میدهند که بسیاری از مشکلات روانی و عاطفی، ریشه در تجربیات اولیه و باورهای نادرستی دارند که در طول زمان به صورت طرحواره باقی ماندهاند. این طرحوارهها در زندگی روزمره به شکل الگوهای تکراری و محدودکننده ظاهر میشوند. کتاب مفهوم «حالتها» یا همان بخشهای مختلف شخصیت را معرفی میکند. این حالتها شامل حالتهای کودک آسیبپذیر یا خشمگین، والد تنبیهگر یا سختگیر، حالتهای مقابلهای مثل اجتناب یا تسلیم و در نهایت حالت «بزرگسال سالم» هستند. نویسندگان نشان میدهند که چطور فعال شدن هرکدام از این حالتها میتواند باعث تکرار مشکلات قبلی شود و در مقابل، تقویت بزرگسال سالم میتواند به تعادل بیشتر و تصمیمگیریهای بهتر کمک کند. بخش قابلتوجهی از کتاب به تمرینها و روشهای عملی اختصاص دارد. این تمرینها شامل نوشتن در برگههای کاری برای شناسایی الگوها، کار با تصاویر ذهنی برای ارتباط با «کودک درونی» و همچنین آزمایشهای رفتاری برای تجربهی راههای جدید واکنش نشان دادن هستند. روشهایی مثل گفتوگوی درونی یا استفاده از نمادها نیز معرفی میشود تا فرد بتواند بهتر با حالتهای مختلف خود ارتباط برقرار کند. کتاب تأکید دارد که تغییر این الگوها یک روند طولانی و تدریجی است. آگاهی از ریشههای فکری منفی، تمرین مداوم، و تقویت حالت بزرگسال سالم به فرد کمک میکند تا از چرخههای ناسالم فاصله بگیرد. تمرکز اصلی این است که فرد یاد بگیرد به احساسات و نیازهایش توجه کند، روابط سالمتری بسازد و به تدریج کیفیت زندگی خود را بهبود دهد.