کتاب نه نگهبان

رمان «نه نگهبان» نوشته‌ی روساریو کاستیانوس داستانی است درباره‌ی برخورد دو جهان در جنوب مکزیک؛ دنیای سفیدپوستان زمین‌دار و دنیای بومیان مایا. روایت از نگاه دختری کوچک به نام سوزانا بیان می‌شود که در خانواده‌ای کریول (اسپانیایی‌تبار) در ایالت چیاپاس زندگی می‌کند. او در میان تجمل و نظم خانواده‌ی خود بزرگ می‌شود اما به تدریج شاهد شکاف عمیقی میان اربابان و کارگران بومی است. از خلال نگاه کودکانه‌ی او، روابط قدرت، تبعیض و فاصله‌ی فرهنگی‌ای که جامعه را از هم جدا کرده، کم‌کم آشکار می‌شود.
داستان در دوران اصلاحات ارضی مکزیک در دهه‌ی ۱۹۳۰ جریان دارد، زمانی که دولت زمین‌های اشراف را میان بومیان تقسیم می‌کند. این تغییر، ساختار اجتماعی ایالت را دگرگون می‌سازد و تنش‌هایی ایجاد می‌کند که به شورش و خشونت می‌انجامد. خانواده‌ی سوزانا مانند بسیاری از مالکان، با ترس و خشم به این دگرگونی واکنش نشان می‌دهد. در همین حال سوزانا از دنیای والدینش فاصله می‌گیرد و بیشتر به زبان، باورها و قصه‌های کارگران مایایی نزدیک می‌شود. این پیوند میان کودک و خدمتکار بومی، تضاد میان دو فرهنگ را به‌روشنی نشان می‌دهد.
کاستیانوس در این رمان تصویری از جامعه‌ای ارائه می‌دهد که میان سنت و تغییر گرفتار شده است. حضور اسطوره‌ی مایایی نه نگهبان به‌عنوان نمادی از نیروهای ناپیدای زمین، با روایت اجتماعی کتاب درهم می‌آمیزد. در پایان، سقوط نظم قدیمی و از بین رفتن اقتدار خانواده، استعاره‌ای از پایان دوران سلطه‌ی سفیدپوستان بر بومیان است. رمان نه از زاویه‌ی قهرمانی فردی، بلکه از دل تضادهای تاریخی و فرهنگی سخن می‌گوید؛ جایی که مرز میان پیروزی و شکست، ایمان و جادو، گذشته و حال، در هم فرو می‌ریزد.