کتاب جامعه شناسی بدن

کتاب «جامعه‌شناسی بدن» نوشته کیت کریگان، به بررسی جایگاه بدن در بافت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای، بدن را نه به عنوان موجودیتی بیولوژیک و ثابت، بلکه به مثابه «ساختاری اجتماعی» تحلیل می‌کند که تحت تأثیر هنجارها، قدرت و روابط انسانی شکل می‌گیرد. به عبارت دیگر، کریگان در این اثر نشان می‌دهد که چگونه بدن انسان به عرصه‌ای برای نبردهای ایدئولوژیک، هویت‌سازی و کنترل اجتماعی تبدیل شده است. او در مقدمه توضیح می‌دهد که چرا بدن به موضوعی مرکزی در مطالعات جامعه‌شناسی تبدیل شده است: از نگرانی‌های مرتبط با سلامت و زیبایی تا مسائل جنسیت، نژاد و معلولیت. او استدلال می‌کند که بدن همیشه در مرکز تجربه انسانی قرار دارد، اما درک ما از آن توسط فرهنگ، تاریخ و سیاست شکل می‌گیرد. وی بدن را متنی میداند که معانی اجتماعی بر آن نوشته می‌شود. مثلا خالکوبی، جراحی‌های زیبایی یا حتی نحوه راه‌رفتن افراد، بازتابی از هویت، طبقه یا گرایش‌های سیاسی آنان است. او با مثال‌هایی از فرهنگ‌های مختلف (مثل بدننوشته‌های مائوری‌ها یا حجاب در جوامع اسلامی) نشان می‌دهد که چگونه بدن به رسانه‌ای برای بیان ارزش‌ها تبدیل می‌شود. با استفاده از نظریه‌های میشل فوکو، کریگان توضیح می‌دهد که چگونه نهادهایی مانند پزشکی، قانون و آموزش با «نظم‌دهی به بدن» (مثلا تعریف استانداردهای سلامت یا سکچوالیته) به کنترل افراد می‌پردازند. او همچنین به مسائلی مانند مجازات‌های بدنی، سانسور بدن در رسانه‌ها یا فشار برای تطابق با ایده‌آ‌ل‌های زیبایی می‌پردازد. به علاوه این کتاب تحلیل مفصلی از رابطه جنسیت و بدن ارائه می‌دهد. کریگان استدلال می‌کند که بدن‌های زنانه و مردانه در فرهنگ‌های پدرسالار به ابژه‌هایی برای نظارت و محدودیت تبدیل می‌شوند، از قوانین سقط جنین تا تابوهای مرتبط با بدن‌های غیر دوجنسیتی. کریگان همچنین به تأثیر فناوری‌های نوین، از پروتزهای پزشکی تا واقعیت مجازی، بر درک ما از بدن می‌پردازد. او پرسش‌هایی فلسفی مطرح می‌کند: آیا بدن انسان با ادغام با ماشین‌ها از «طبیعت» خود فاصله می‌گیرد؟ آیا هویت ما در عصر دیجیتال همچنان وابسته به بدن فیزیکی است؟ در نهایت قابل ذکر است که این کتاب برای دانشجویان جامعه‌شناسی، مطالعات فرهنگی و علوم انسانی، و همچنین فعالان حوزه‌های فمینیسم و حقوق بشر نوشته شده است.