کتاب نبرد با شیاطین 4

رمان «بک» نوشته‌ی دارن شان (با نام واقعی دارن اوشانسی) چهارمین جلد از مجموعه‌ی «نبرد با شیاطین» است که در سال ۲۰۰۶ منتشر شد. این بار داستان با زاویه‌ی دید تازه‌ای روایت می‌شود: راوی دختری به نام بک مک‌کان است، دختری ایرلندی از قرن چهارم میلادی که درگیر نبردی مرگبار میان انسان‌ها و شیاطین می‌شود. جایگاه این اثر در مجموعه اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا نه‌تنها خط روایی را به گذشته‌های دور می‌برد، بلکه افسانه‌ها، ریشه‌ها و تاریخچه‌ی جنگ دیرینه با شیاطین را باز می‌نمایاند و دایره‌ی حماسی «نبرد با شیاطین» را گسترده‌تر می‌سازد. ماجرا از قریه‌ای آغاز می‌شود که بکی در آن زندگی می‌کند. او دختری جوان و پرشور است که از همان ابتدا حس می‌کند با دیگران متفاوت است؛ نشانه‌هایی از توانایی‌های جادویی در او آشکار است، اما در جامعه‌ای که به شدت مذهبی و خرافه‌پرست است، چنین تفاوت‌هایی خطرناک به شمار می‌روند. هنگامی که قبیله‌اش توسط شیاطین مورد حمله قرار می‌گیرد، بکی نخستین گام‌های قهرمانانه‌ی خود را برمی‌دارد و درمی‌یابد که قدرتی درونی دارد که می‌تواند او را به جنگجویی جادویی بدل کند. اما این قدرت به بهایی سنگین به دست می‌آید: او باید میان بقا و فداکاری، میان وفاداری به مردمش و تسلیم در برابر وحشتی بی‌پایان انتخاب کند. در طول رمان، بک با گروهی از بازماندگان همراه می‌شود، از جمله درویشانی که توانایی احضار و مقابله با شیاطین را دارند. این همراهی او را به سفرهایی خطرناک در دنیای شیاطین می‌کشاند و او کم‌کم درمی‌یابد که در نبردی بزرگ‌تر و کهن‌تر از آنچه تصور می‌کرده است گرفتار شده. تم اصلی داستان نه‌تنها درباره‌ی وحشت آشکار شیاطین، بلکه درباره‌ی بلوغ و شناخت خویشتن است: بکی باید بپذیرد که با قدرت همراه مسئولیت و فداکاری نیز می‌آید، و این بهایی است که هر قهرمان واقعی باید بپردازد. دارن شان در این جلد مضامین تازه‌ای را پررنگ می‌کند. نخست، تاریخ و اسطوره: او با انتخاب زمانی دوردست، منشأ رویارویی انسان‌ها با شیاطین را به تصویر می‌کشد و بدین ترتیب تاریخچه‌ی مجموعه را عمیق‌تر می‌سازد. دوم، بلوغ و هویت: بکی باید از کودکی به سرعت به بزرگسالی پرتاب شود، آن هم در شرایطی که جنگ و وحشت او را احاطه کرده است. سوم، فداکاری و مرگ: برخلاف بسیاری از قهرمانان نوجوان در فانتزی‌های رایج، بکی با احتمال نابودی واقعی مواجه است؛ کتاب هیچ تضمینی برای بقای او ارائه نمی‌دهد، و همین امر رمان را تکان‌دهنده‌تر می‌کند. از منظر سبک، «بک» نثری پرشتاب و پرتنش دارد، اما در عین حال فضای تاریخی و بدوی قرن چهارم را به خوبی زنده می‌کند. صحنه‌های نبرد، توصیف‌های ترسناک از شیاطین، و نیز لحظات تأمل و شک، همگی با زبانی روان و تصویری بیان شده‌اند. قدرت دارن شان در ترکیب وحشت ماوراءالطبیعه با احساسات انسانی عشق، ترس، وفاداری باعث می‌شود داستان صرفا مجموعه‌ای از تصاویر ترسناک نباشد، بلکه روایتی انسانی از مواجهه با ناپایداری و مرگ باشد. البته شدت خشونت و فضای تاریک ممکن است برای برخی خوانندگان جوان بیش از حد سهمگین باشد، و تغییر راوی از گرابز یا کرنل به شخصیتی جدید، نیازمند زمانی برای خو گرفتن است. اما همین تغییر صدا و دیدگاه، تنوع و غنای تازه‌ای به مجموعه می‌دهد.
در نتیجه، «بک» نقطه‌ی عطفی در مجموعه‌ی نبرد با شیاطین است؛ کتابی که با جسارت روایت را به گذشته می‌برد و با صدای یک دختر نوجوان، داستانی از شجاعت، فداکاری و هویت می‌سازد. این رمان نشان می‌دهد که وحشت تنها در هیولاهای بیرونی نیست، بلکه در ترس از دست دادن عزیزان، در شک نسبت به خود، و در مسئولیتی است که ناخواسته بر دوش می‌افتد. برای خوانندگانی که از ترکیب فانتزی تاریخی، وحشت گرافیکی و روایت احساسی لذت می‌برند، «بک» تجربه‌ای پرقدرت و فراموش‌نشدنی خواهد بود.