کتاب «پنجاه متفکر جرمشناسی» که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد، مرجعی فشرده اما غنی است که چشماندازی تاریخی و تحلیلی از اندیشهی جرمشناسی در دو قرن گذشته ارائه میدهد. این اثر با ویرایش کیت هیوارد، شد مارونا و جین مونی، به واسطهی ترکیب زندگینامهی فکری و تحلیل نظری از چهرههای کلاسیک و معاصر، به یکی از منابع ضروری در مطالعات جرمشناسی بدل شده است. هر مدخل کتاب معمولا در قالب چند صفحه، بهگونهای نگاشته شده که هم به وضوح نظریههای پیچیده یاری میرساند و هم به متفکران پشت این نظریهها جان و هویت انسانی میبخشد؛ از این رو، مفاهیم انتزاعی به روایتهایی شخصی و قابل لمس بدل میشوند. طیف متفکرانی که در این مجموعه معرفی شدهاند گسترهای چشمگیر از پیشگامان کلاسیک مانند چزاره بکاریا و جرمی بنتام تا نظریهپردازان مدرن و معاصر مانند کارول اسمارت، جان بریثویت و دبلیو. ای. بی. دوبوا را دربر میگیرد. در کنار آنان نامهایی چون امیل دورکیم و کارل مارکس بهعنوان چهرههای کلاسیک و دیوید ماتزا بهعنوان نمایندهی نظریههای میانقرنی، در کنار جرمشناسان اسکاندیناویایی نظیر نیلز کریستی و توماس ماتیسن قرار گرفتهاند؛ تنوعی که به وضوح نشان میدهد جرمشناسی نه تنها رشتهای نظری بلکه عرصهای جهانی و میانرشتهای است. ویراستاران کتاب، هر یک با جایگاهی برجسته در حوزهی جرمشناسی، هم وزن علمی و هم عمق فکری این پروژه را تضمین کردهاند. منتقدان نیز بارها بر همین ویژگیها انگشت گذاشتهاند: دی. کی. فریزر کتاب را برای تواناییاش در اعطای چهرهای انسانی به اندیشههای جرمشناسی «بسیار ارزشمند» توصیف کرده و فرگوس مکنیل از ترکیب منحصربهفرد زندگینامه و تحلیل نظری آن بهعنوان رویکردی الهامبخش برای دانشجویان و پژوهشگران یاد کرده است. در نهایت، این مجموعه بیش از یک فهرست از متفکران است؛ اثری است که تاریخچهی نظریهی جرمشناسی را به روایتی انسانی، تحلیلی و آموزشی بدل میسازد. از آنجا که هر مدخل هم دسترسپذیر و قابل فهم است و هم به منابع و ارتباطات گستردهتر ارجاع میدهد، کتاب برای طیف متنوعی از خوانندگان از دانشجویان تازهکار تا دانشگاهیان باتجربه سودمند و جذاب باقی میماند. «پنجاه جرمشناسی» تصویری روشن از مسیر شکلگیری و تحول اندیشههای جرمشناختی فراهم میکند و جایگاه خود را بهعنوان اثری مرجع و الهامبخش تثبیت میسازد.