کتاب کودک، سرباز و دریا

"کودک، سرباز و دریا" اثری بی‌نظیر است که توسط ژرژ فون ویلیه نوشته و توسط خاویر جاست تصویرگری شده و در سال ۲۰۲۱ منتشر شده است. این داستان کوتاه، ترکیبی از یک داستان فلسفی و یک شهادت شاعرانه است که بین واقع‌گرایی خشن تجربه انسانی و تداعی نمادین طبیعت، جنگ و کودکی در نوسان است. نویسنده با نثری مختصر اما به شدت غنایی، دیدگاهی عمیقا انسانی را در مورد مضامین جهانی ارائه می‌دهد: فقدان، رستگاری، حافظه و معنای زنده ماندن در جهانی زخمی.
داستان با کودکی بی‌نام و نشان آغاز می‌شود که در دریا، در یک فضا-زمان نامشخص، تقریبا خارج از جهان، گم شده است، تا اینکه سربازی ظاهر می‌شود - که او نیز گذشته‌ای ویران‌شده را با خود حمل می‌کند. هیچ‌کدام صحبت نمی‌کنند، اما رابطه‌ای به آرامی بین آنها، در سکوت‌ها، حرکات و نگاه‌هایی که رد و بدل می‌کنند، شکل می‌گیرد. محیط طبیعی - دریا، باد، صخره‌ها - به شخصیت سوم داستان تبدیل می‌شوند، شاهدی خاموش، هم پناهگاه و هم مرز، هم گهواره و هم گور. هیچ چیز به صراحت بیان نشده است، اما همه چیز آنجاست: جنگ گذشته، ترومای هنوز خام، ترس، تبعید، میل خجولانه برای شروعی دوباره. فون ویلیه سبکی ساده و تقریبا عریان در نگارش اتخاذ می‌کند، اما با چگالی عاطفی نادر. هر جمله به نظر سنجیده و معلق می‌آید، گویی متن از پرحرفی امتناع می‌کند. در این شیوه توصیف دریا به عنوان آینه‌ای از ارواح، چیزی از کامو، در رابطه با زمین و باد، چیزی از ژیونو، و حتی چیزی از مارگریت دوراس در کندی ریتم، صرفه‌جویی در کلمات و حس سکوت وجود دارد. این سادگی سبکی به متن قدرتی مراقبه‌آمیز، انگیزه‌ای تقریبا مقدس می‌دهد که خواننده را به خواندن مجدد دعوت می‌کند. نویسنده، ژرژ فون ویلیه، چهره‌ای رسانه‌ای نیست، بلکه هنرمندی محتاط در خلق کلمات مکتوب است. در آثار او می‌توان تجربه‌ای از جنگ، یا حداقل آشنایی عمیق با فاجعه، و مهم‌تر از همه، حساسیتی نادر به دوران کودکی، زخم‌های نامرئی آن، و ظرفیت تاب‌آوری آن را حس کرد. او برای سرگرمی نمی‌نویسد، بلکه برای گذر از آن می‌نویسد - همانطور که کسی از میان درد، یک شب یا یک سوگ عبور می‌کند. کودک و سرباز در این کتاب، بیشتر از اینکه شخصیت باشند، کهن‌الگو هستند: معصومیت از دست رفته و خشونت درونی شده، خاطره جهان و امید شکننده یک شروع جدید. خاویر جاست، به نوبه خود، داستان را با نقاشی‌های جدی، که گاهی اوقات به سختی طراحی شده‌اند، همراه می‌کند که بدون تأکید بیش از حد بر متن، احساسات آن را گسترش می‌دهند. تصاویر سیاه و سفید او حکاکی‌های قدیمی، خاطرات جنگ یا نقاشی‌های کودکان بازمانده را تداعی می‌کنند. آنها به داستان عمق بصری، بافتی حساس و تقریبا نفسانی می‌بخشند. این گفتگوی بین متن و تصویر یکی از نقاط قوت بزرگ کتاب و یکی از ویژگی‌های اصلی آن است: این یک رمان مصور نیست، بلکه شعری با دو صدا است که در آن هر رسانه از دیگری پشتیبانی می‌کند. آنچه "کودک، سرباز و دریا" را بسیار چشمگیر می‌کند، شیوه‌ی نزدیک شدن آن به مضامین جدی بدون فرو رفتن در حس ترحم است. جنگ آنجاست، خارج از صفحه نمایش، اما هرگز غالب نمی‌شود. رو در رو توصیف نمی‌شود، بلکه از طریق نگاه کودک و سکوت سرباز فیلتر می‌شود. هیچ قضاوتی، هیچ تقبیحی، هیچ قهرمانی وجود ندارد: فقط خستگی بدن، نیاز به معنا، تکانه‌ی شکننده‌ی دستی که دراز شده است. کتاب از دام‌های توضیح اجتناب می‌کند و در عوض، تداعی را انتخاب می‌کند. همه چیز را نمی‌گوید - و دقیقا همین ناگفته‌ها، این خلأ ساکن، است که به داستان قدرت می‌دهد. این کتاب برای مخاطبان گسترده‌ای، فراتر از طرفداران ادبیات کودکان یا داستان‌های جنگی، جذاب است. برای کسانی که به دنبال خواندنی آهسته و عمیق هستند که تأثیری ماندگار بر جای بگذارد، جذاب است. مربیان، درمانگران و خوانندگانی که به تاب‌آوری حساس هستند، این متن را ابزاری نادر خواهند یافت. اما همچنین کتابی است برای هر کسی که از متون کوتاهی که گویای بسیاری از حقایق هستند لذت می‌برد، داستان‌هایی که می‌توانند در یک شب خوانده شوند اما برای هفته‌ها طنین‌انداز شوند. می‌توان آن را به تنهایی، با صدای بلند یا به اشتراک گذاشته شده در کلاس، در یک گروه یا در یک حلقه مطالعه خواند: با هر بار خواندن، چیزی جدید پدیدار می‌شود.
با بستن این کتاب کوچک، احساس می‌کنید که گویی از یک چشم‌انداز درونی عبور کرده‌اید، زخم‌های انسانی را از نزدیک دیده‌اید، اما همچنین امکان التیام را نیز دیده‌اید. "کودک، سرباز و دریا" داستانی نیست که فراموش شود: زمزمه‌ای است که با خود حمل می‌کند، انفجاری از سکوت که مدت‌ها پس از آخرین صفحه همچنان طنین‌انداز می‌شود. فون ویلیه به ما یادآوری می‌کند که گاهی اوقات، تنها چیزی که لازم است دو فرد گمشده، یک ساحل و ت