کتاب خشونت پرهیزی

کتاب «خشونت‌پرهیزی» اثر مارک کورلانسکی، ایده‌ی مقاومت بدون خشونت را به‌عنوان یک نیروی موثر در تغییرات اجتماعی و سیاسی بررسی کند. این کتاب، به‌دور از کلیشه‌های رایج، خشونت‌پرهیزی را نه یک روش منفعل، بلکه راهکاری فعال، ریشه‌دار و انقلابی می‌داند. کورلانسکی کتاب را با مروری بر تعاریف مفهومی آغاز می‌کند و از همان ابتدا تأکید می‌کند که خشونت‌ناپذیری با «صلح‌طلبی منفعل» تفاوت دارد. در نگاه او، این شیوه ابزاری قدرتمند برای مقاومت در برابر بی‌عدالتی است؛ ابزاری که قدرت آن به درک عمیق و اراده‌ی اخلاقی بستگی دارد، نه به زور بازو یا سلاح. در ادامه، نویسنده با مرور نمونه‌های تاریخی، مسیر پرفرازونشیب این ایده را از دوران باستان تا قرن بیستم دنبال می‌کند. از تعالیم اولیه ادیان بزرگ مانند بودیسم و مسیحیت تا جنبش‌های سیاسی مهمی همچون مقاومت هند به رهبری گاندی، مبارزات مارتین لوتر کینگ در آمریکا، و حتی مقاومت غیرخشونت‌آمیز مردم دانمارک در برابر نازی‌ها، همگی شواهدی هستند از اینکه خشونت‌پرهیزی نه‌تنها ممکن، بلکه در بسیاری موارد موثرتر از خشونت بوده است. در بخش میانی کتاب، کورلانسکی نقدی جدی به نهادهای قدرت و رسانه‌ها وارد می‌کند. او استدلال می‌کند که در بسیاری از مواقع، ایده‌ی خشونت‌پرهیزی یا تحریف شده یا عمدا نادیده گرفته شده است، چرا که تهدیدی برای نظم سیاسی مسلط تلقی می‌شود. از نظر او، جنگ و خشونت معمولا نه راه‌حل، بلکه واکنش‌های شرطی و قابل پیش‌بینی به بحران‌ها هستند؛ درحالی‌که راهکارهای غیرخشونت‌آمیز نیاز به بلوغ فکری و شجاعت اخلاقی دارند. در پایان کتاب، نویسنده ۲۵ درس تاریخی از مبارزات بدون خشونت ارائه می‌دهد؛ آموزه‌هایی عمیق که نشان می‌دهند چگونه می‌توان بدون توسل به خشونت، تغییرات واقعی و پایدار در جامعه به وجود آورد. او هشدار می‌دهد که خشونت، در اغلب موارد، به چرخه‌ای از خشونت بیشتر منجر می‌شود، اما مقاومت مسالمت‌آمیز ظرفیت آن را دارد که این چرخه را بشکند. این کتاب روشنگرانه و به‌شدت ضروری برای روزگار ماست؛ اثری که نشان می‌دهد قدرت واقعی نه در سلطه، بلکه در خویشتنداری آگاهانه و اراده‌ی اخلاقی نهفته است.