کتاب «تروریسم در اندیشه یکتاپرستی» نوشته مارک یورگنزمیر، به بررسی خشونتهای دینی در دوران معاصر میپردازد. تمرکز اصلی کتاب بر این است که چرا برخی از افراد و گروههای مذهبی در نقاط مختلف جهان به اعمال خشونتآمیز دست میزنند و چه انگیزههایی باعث میشود که این خشونتها در قالب «عملی دینی» توجیه شوند. یورگنزمیر با نگاهی تطبیقی، نمونههایی از مذاهب مختلف از جمله اسلام، مسیحیت، یهودیت، هندوئیسم، سیک و حتی بودیسم را بررسی میکند و تلاش دارد الگوهای مشترک میان آنها را شناسایی کند. در بخشهای نخست کتاب، نویسنده از طریق مطالعه موردی، به سراغ افراد و گروههایی میرود که اعمال خشونتبارشان نام آنها را در سطح جهانی مطرح کرده است. او نمونههایی مانند ترور نخستوزیر اسرائیل، حملات القاعده، انفجارهای گروه آئوم شینریکیو در ژاپن، و تیراندازی در کلینیکهای سقطجنین در آمریکا را تحلیل میکند. این بخش بر مبنای مصاحبههای مستقیم با برخی از چهرههای درگیر در این اقدامات نوشته شده و دیدگاه آنها را از درون روایت میکند. یورگنزمیر در ادامه، مفاهیم تحلیلی مشخصی را معرفی میکند، از جمله «جنگ کیهانی» که به معنای درگیریهایی است که از نگاه عاملان آنها، فراتر از درگیریهای سیاسی یا قومی تلقی میشوند و به عنوان بخشی از نبردی مقدس میان خیر و شر دیده میشوند. او همچنین مفهوم «تئاتر خشونت» را مطرح میکند، یعنی اینکه اعمال تروریستی نه فقط برای آسیب فیزیکی، بلکه برای پیامرسانی نمادین طراحی میشوند. از نظر او، این اعمال ابزاری هستند برای بازنمایی قدرت، ایمان و اعتراض به وضع موجود. در پایان کتاب، نویسنده این پرسش را مطرح میکند که آیا خشونتهای مذهبی ویژگی ذاتی ادیان هستند یا اینکه در واکنش به بحرانهای سیاسی و اجتماعی ظهور میکنند. او به نقش دین در ساختن معنا برای انسانها اشاره میکند و توضیح میدهد که دین، علاوه بر فراهمکردن بستری برای خشونت، میتواند عاملی برای آشتی و حل منازعات نیز باشد.
درباره مارک یورگنزمیر
مارک یورگنزمایر (1940) ، استاد جامعهشناسی و مطالعات جهانی، مدرس مطالعات دینی و مدیر مرکز مطالعات بینالمللی و جهانی، در دانشگاه کالیفرنیا در سانتا باربارا است. حوزه تحقیقاتی مورد علاقه او دین، تروریسم دینی، ملیگرایی و اخلاق اجتماعی است.