کتاب ایجاد شهرهای بهتر با کودکان و نوجوانان

کتاب «ایجاد شهرهای بهتر با کودکان و جوانان» نوشته‌ی دیوید دریسکل، اثری راهبردی و الهام‌بخش در حوزه مطالعات شهری و توسعه اجتماعی است که با تمرکز بر مشارکت فعال نسل‌های جوان، چشم‌اندازی نوین برای برنامه‌ریزی شهری ارائه می‌دهد. این کتاب که در سال ۲۰۰۲ منتشر شده، نه‌تنها به اهمیت مشارکت کودکان و جوانان اذعان دارد، بلکه با رویکردی عملی، ابزارها و روش‌هایی را برای تحقق آن در بسترهای واقعی شهری پیشنهاد می‌کند. دریسکل با بهره‌گیری از تجربیات پروژه بین‌المللی «رشد در شهرها»، کتاب را به گونه‌ای سازماندهی کرده که خواننده بتواند از مبانی مفهومی تا اجرای پروژه‌های مشارکتی را گام‌به‌گام دنبال کند. در فصل‌های ابتدایی، نویسنده توضیح می‌دهد که چرا مشارکت جوانان برای توسعه پایدار و حکومت دموکراتیک شهری حیاتی است. سپس با ارائه راهنمایی‌های دقیق در زمینه برنامه‌ریزی، تسهیل‌گری، و ملاحظات اخلاقی، چارچوبی برای طراحی فرآیندهای مشارکتی فراهم می‌کند. یکی از نقاط قوت کتاب، تمرکز آن بر ابزارهای متنوع و خلاقانه برای مشارکت است: از نقشه‌برداری و داستان‌سرایی گرفته تا هنرهای تجسمی و گروه‌های کانونی. این روش‌ها نه‌تنها به جوانان امکان بیان تجربیات زیسته‌شان را می‌دهند، بلکه به برنامه‌ریزان کمک می‌کنند تا طراحی شهری را بر اساس نیازهای واقعی و دیدگاه‌های محلی شکل دهند. مطالعات موردی از سراسر جهان، از آمریکای لاتین تا آسیا، نشان می‌دهند که مشارکت جوانان می‌تواند به بهبودهای ملموس در محله‌ها و شهرها منجر شود. مضامین کلیدی کتاب شامل توانمندسازی جوانان، عدالت اجتماعی، برنامه‌ریزی مشارکتی و ظرفیت‌سازی است. دریسکل کودکان و نوجوانان را نه گیرندگان منفعل تصمیمات، بلکه کنشگران فعال و خلاق در فرآیندهای شهری معرفی می‌کند. او بر لزوم شنیده شدن صداهای به حاشیه رانده‌شده-از جمله جوانان فقیر، معلول یا اقلیت‌های فرهنگی-تأکید می‌کند و مشارکت را به‌عنوان ابزاری برای تحقق عدالت اجتماعی در شهرها می‌بیند. از نظر روش‌شناختی، کتاب با تلفیق دیدگاه‌های میان‌رشته‌ای از برنامه‌ریزی شهری، آموزش، روان‌شناسی و مددکاری اجتماعی، رویکردی جامع و قابل تطبیق در زمینه‌های فرهنگی و نهادی مختلف ارائه می‌دهد. با این حال، محدودیت‌هایی نیز دارد: از جمله تمرکز محدود بر ابزارهای دیجیتال که در کنشگری جوانان امروز نقش مهمی دارند، و فرض ضمنی بر پذیرش ارزش مشارکت توسط مقامات شهری که ممکن است در برخی زمینه‌ها واقع‌گرایانه نباشد. در جمع‌بندی، «ایجاد شهرهای بهتر با کودکان و جوانان» کتابی است که نظریه و عمل را در خدمت ساختن شهرهایی فراگیرتر، دموکراتیک‌تر و پاسخگوتر به نسل‌های آینده قرار می‌دهد. این اثر برای مربیان، برنامه‌ریزان، سازمان‌های مردم‌نهاد و مقامات شهری که به دنبال توسعه مشارکتی و پایدار هستند، منبعی ضروری و الهام‌بخش است. صدای جوانان، در این کتاب نه‌تنها شنیده می‌شود، بلکه به عنوان نیرویی برای تغییر و ساختن آینده‌ای بهتر، در مرکز توجه قرار می‌گیرد.