کتاب سبک

مقالهٔ «سبک» از والتر پیتر، که در مجموعهٔ «تقدیرها» (Appreciations) در سال ۱۸۸۹ منتشر شد، یکی از متون کلاسیک و درخشان در حوزهٔ نقد ادبی و زیبایی‌شناسی زبان است. در این مقاله، پیتر به جای آن‌که سبک را امری ظاهری یا زبانی صرف بداند، آن را به‌منزلهٔ جوهر اثر هنری و بازتابی از ذات فردی و ذهنی نویسنده معرفی می‌کند؛ سبکی که نه از روی تظاهر یا آراستگی صوری، بلکه از دل اندیشه، احساس و شناخت واقعی نویسنده زاده می‌شود.
پیتر بر این باور است که سبک خوب، حاصل دقتی وسواس‌گونه در انتخاب واژگان و ساختار جمله‌هاست؛ او واژه را نه فقط ابزار بیان، بلکه همچون نت موسیقایی می‌بیند که باید با هارمونی کامل در خدمت معنا باشد. از نظر او، سبک نوعی توازن است میان محتوا و فرم، صداقت و زیبایی، فردیت و دقت. نویسنده‌ای که سبک دارد، کسی‌ست که به حقیقت درونی‌اش وفادار مانده و توانسته است آن را به شکلی شفاف، زنده و دقیق به زبان منتقل کند.
در نگاه پیتر، سبک همچنین مستلزم آگاهی عمیق نسبت به موضوع است؛ بدون شناخت و تأمل، هیچ نثر یا بیانی نمی‌تواند حقیقتا زیبا باشد. او نویسنده را به‌مثابه دانشمندی می‌بیند که باید با دقت علمی و حساسیت شاعرانه به سراغ زبان برود. سبک، از این دیدگاه، نه صرفا نشانه‌ای از مهارت نویسندگی، بلکه شکلی از زندگی و نوعی نگرش به جهان است.
پیتر در «سبک» خواننده را دعوت می‌کند که به جای تقلید یا پیروی از قواعد کلی، به صدای یگانهٔ درون خود گوش بسپارد و آن را با زبانی صادق، دقیق و زنده بیان کند. این مقاله، همچنان پس از گذشت بیش از یک قرن، برای نویسندگان، منتقدان و دوستداران زبان، الهام‌بخش و راهگشاست؛ متنی که نه فقط درباره نوشتن، بلکه درباره زیستن با زبان سخن می‌گوید.