کتاب جامعه شناسی و مطالعات نظامی

کتاب «جامعه‌شناسی و مطالعات نظامی: مبانی کلاسیک و جاری» نوشته جوزف سوترز، منتشرشده در سال ۲۰۱۸، پلی میان نظریه جامعه‌شناسی کلاسیک و چالش‌های نظامی معاصر ایجاد می‌کند و چارچوبی جامع برای تحلیل نهادهای نظامی از دیدگاه جامعه‌شناسی ارائه می‌دهد. سوترز این کتاب را برای پر کردن خلأی دیرینه در ادبیات دانشگاهی نوشته است؛ در حالی که مطالعات روابط غیرنظامی-نظامی توجه قابل توجهی دریافت کرده‌اند، ابعاد جامعه‌شناختی زندگی نظامی-شامل هویت، سلسله مراتب، نظم و فرهنگ سازمانی-اغلب نادیده گرفته شده‌اند. هدف او، غنی‌سازی مطالعات نظامی با به‌کارگیری نظریه‌های جامعه‌شناسی بنیادی در زمینه‌های نظامی مدرن است. ساختار کتاب مبتنی بر تحلیل مشارکت‌های جامعه‌شناسان کلاسیک و معاصر است؛ هر فصل بر یک متفکر و کاربرد نظریه او در زمینه نظامی تمرکز دارد. سوترز با ماکس وبر آغاز می‌کند و نشان می‌دهد که مفاهیم او درباره بوروکراسی، اقتدار و عقلانی‌سازی برای درک ساختار فرماندهی و مشروعیت رهبری در نیروهای مسلح ضروری هستند. گونه‌شناسی اقتدار وبر-سنتی، کاریزماتیک و قانونی-عقلانی-به تحلیل نحوه مدیریت سلسله مراتب و مشروعیت قدرت در محیط نظامی کمک می‌کند. امیل دورکیم نیز برای بررسی انسجام اجتماعی و آگاهی جمعی در واحدهای نظامی به‌کار گرفته می‌شود. سوترز با استفاده از مفهوم «همبستگی مکانیکی» دورکیم، پیوندهای قوی میان اعضای واحدهای رزمی را توضیح می‌دهد، جایی که آیین‌ها و تجربیات مشترک، حس تعلق و همبستگی ایجاد می‌کنند. همچنین نقد مارکس از طبقه و قدرت برای تحلیل نقش ارتش در بازتولید نابرابری‌های اجتماعی، استخدام، ارتقاء و استقرار سربازان به کار می‌رود. بینش‌های گئورگ زیمل درباره پویایی گروهی و تنش‌ها، نقش مهمی در فهم روابط بین فردی و اثرات روانی جنگ دارد. سوترز همچنین نظریه‌های جین آدامز، دبلیو.ای.بی. دو بوا، اروینگ گافمن و نظریه‌پردازان معاصر مانند میشل فوکو، نوربرت الیاس و سینتیا انلو را بررسی می‌کند. فوکو با تمرکز بر انضباط و نظارت، آموزش نظامی و مکانیسم‌های کنترل را نقد می‌کند، الیاس فرآیندهای متمدن شدن و تکامل هنجارهای نظامی را روشن می‌کند و انلو با دیدگاه فمینیستی نقش‌های جنسیتی و تجربه زنان در ارتش را برجسته می‌سازد. سوترز نظریه‌ها را به صورت عملی به پدیده‌های نظامی دنیای واقعی مانند ماموریت‌های حفظ صلح، استرس جنگی، تغییر سازمانی و تعاملات نظامی-غیرنظامی پیوند می‌دهد. مطالعات موردی از عملیات ناتو و استقرار نظامی در هلند مثال‌هایی از کاربرد جامعه‌شناسی در سیاست و عمل نظامی ارائه می‌کنند. یکی از نقاط قوت کتاب، رویکرد میان‌رشته‌ای آن است؛ سوترز جامعه‌شناسی را با علوم سیاسی، روانشناسی و مطالعات سازمانی ترکیب می‌کند و ابزار تحلیلی غنی برای فهم ارتش به عنوان یک نهاد اجتماعی پیچیده فراهم می‌آورد. او تأکید می‌کند که جامعه‌شناسی نظامی فراتر از مطالعه سربازان است و نیروهای اجتماعی گسترده‌ای را که رفتار نظامی و تأثیر ارتش بر جامعه را شکل می‌دهند، بررسی می‌کند. سبک نوشتار قابل فهم است و هر فصل شامل توضیحات روشن مفاهیم جامعه‌شناختی، کاربرد آن‌ها در محیط نظامی، سوالات بحث و پیشنهاداتی برای مطالعه بیشتر است.
در مجموع، «جامعه‌شناسی و مطالعات نظامی: مبانی کلاسیک و جاری» سهم حیاتی در هر دو حوزه جامعه‌شناسی و مطالعات نظامی دارد و خوانندگان را به بازاندیشی در مورد ارتش به‌عنوان نهادی عمیقا اجتماعی-شکل‌گرفته توسط هنجارها، ارزش‌ها، هویت‌ها و ساختارهای قدرت-ترغیب می‌کند و مسیرهای جدیدی برای تحقیق، آموزش و اصلاحات در این زمینه می‌گشاید.