کتاب خواب در فنجان خالی

کتاب «خواب در فنجان خالی» نوشته نغمه ثمینی، نمایشنامه‌ای است منتشرشده در سال ۱۳۹۳ توسط نشر نی که در قطع جیبی و شومیز عرضه شده است. این اثر با روایتی چندلایه و پیچیده، به موضوعاتی همچون هویت، تاریخ، قدرت و جنسیت می‌پردازد.
نمایشنامه در بستر تاریخی عمارت قاجاری روایت می‌شود و داستان حول محور فرامرز و مهتاب، بازماندگان نسل قاجار، شکل می‌گیرد. این دو، تنها وارثان خانواده‌اند که به صورت صوری ازدواج کرده‌اند تا خانه اجدادی را از انتقال به بیگانگان محافظت کنند. طبق توافق، پس از مرگ «آقاعمه» - عمه پدربزرگشان - قرار است از هم جدا شوند. اما پیچیدگی اصلی زمانی آغاز می‌شود که آقاعمه بر اثر بیماری «سارماکوپندی» جوان‌تر می‌شود و داستان به گذشته بازمی‌گردد تا روایت اجدادی عمارت را آشکار کند. شخصیت‌های کلیدی نمایشنامه عبارت‌اند از: آقاعمه (ماه لیلی)، زنی جسور که در صف اول مشروطه‌خواهان با لباس مردانه حضور داشت اما در نهایت قربانی قدرت‌طلبی فرامرزخان کاشف‌الملک می‌شود؛ فرامرزخان، مردی با ظاهر روشنفکر و باطن سلطه‌گر؛ ماهرخ، خواهر آقاعمه که پس از وقایع خانه دچار جنون می‌شود؛ و نسل جدید یعنی فرامرز و مهتاب که در تلاش برای کشف رازهای تاریخ و هویت خانوادگی خود هستند.
تم‌های اصلی این نمایشنامه به هویت، تاریخ، قدرت، جنسیت و بازخوانی روایت‌های تاریخی می‌پردازد. نغمه ثمینی با بهره‌گیری از تکنیک‌های مدرن دراماتورژی، شخصیت‌ها را در موقعیت‌های بحرانی قرار داده و تحلیل روان‌شناختی عمیقی از آنان ارائه می‌کند که مخاطب را به درک بهتر پیچیدگی‌های داستان و فضای تاریخی اثر سوق می‌دهد. زبان نمایشنامه ساده اما در عین حال عمیق است و توانسته ارتباط نزدیک و ملموسی با دنیای درونی شخصیت‌ها برقرار کند. این ویژگی، از نقاط قوت سبک نگارش ثمینی است که فضای دراماتیک اثر را پررنگ‌تر می‌سازد.
در مجموع، «خواب در فنجان خالی» نمایشی است که با نگاهی نو و چندوجهی به مسائل روان‌شناختی و اجتماعی درون خانواده و تاریخ، اثری مهم و قابل توجه در ادبیات نمایشی معاصر ایران به شمار می‌آید. این کتاب برای علاقه‌مندان به تئاتر و ادبیات نمایشی خواندنی و تأمل‌برانگیز است.