«ویلیام باتلر یِیتس» یکی از چهره های برجسته در ادبیات قرن بیستم بود که همچنان مشهورترین شاعر ایرلند در نظر گرفته می شود. او همچنین یکی از تأثیرگذارترین هنرمندان در دوران «احیای ادبی ایرلند» بود و در کنار سایر فعالیت هایش، «تئاتر اَبی» را بنیان نهاد که «تئاتر ملی ایرلند» لقب گرفت و نقشی مهم را در جنبش «احیای ادبی ایرلند» ایفا کرد. «ییتس» در سال 1923 به اولین ایرلندی تبدیل شد که جایزه «نوبل ادبیات» را از آن خود کرد. در این مطلب قصد داریم به شکل خلاصه به خانواده، زندگی، تحصیلات، افتخارات و آثار «ویلیام باتلر ییتس» بپردازیم و این هنرمند ایرلندی بزرگ را بیشتر بشناسیم.
خانواده‌ای هنرمند
«ییتس» در 13 ژوئن سال 1865 در مناطق حومه‌ی «دوبلین» به دنیا آمد و اولین در میان شش فرزندِ «جان باتلر ییتس» و «سوزان ماری پولکسفن» بود. پدرش در ابتدا به عنوان وکیل فعالیت می کرد اما چند سال پس از تولد «ویلیام»، به نقاشی روی آورد و مدتی بعد به عنوان یک نقاش پرتره به شهرت رسید. دو تن از فرزندان خانواده در همان نوزادی از دنیا رفتند و در میان فرزندان باقی‌مانده، برادر «ویلیام» یعنی «جک» به نقاشی معروف تبدیل شد، در المپیک سال 1924 در بخش آثار هنری مربوط به ورزش، مدال نقره گرفت و نام خود را به عنوان اولین مدال‌آور ایرلند در المپیک مطرح کرد؛ دو خواهر «ویلیام» نیز با نام های «الیزابت» و «سوزان ماری»، هر دو در جنبش «هنر و پیشه» که بین سال های 1880 و 1910 مورد توجه بود، فعالیت داشتند.
انتشار اولین اشعار
خانواده‌ی «ییتس» در سال 1867 به لندن نقل مکان کردند. «ویلیام» در ابتدا در خانه تحصیل می کرد اما در یازده سالگی به مدرسه‌ی «گودولفین» رفت و چهار سال در آنجا به تحصیل پرداخت. خانواده در اواخر سال 1880 به دوبلین بازگشت و «ویلیام» سال بعد، تحصیلات خود را در دبیرستان «اراسموس اسمیت» در دوبلین ادامه داد. بین سال های 1884 و 1886، او در دانشکده‌ی هنر «متروپولیتن» حضور یافت. اولین آثار منتشر شده از «ییتس» که دو شعر کوتاه بود، در سال 1885 در ژورنال دانشگاه دوبلین به چاپ رسید.
بنیان‌گذاری «باشگاه رایمِرز»
خانواده‌ی «ییتس» یک بار دیگر در سال 1887 به لندن بازگشت و «ویلیام» در آن زمان، نویسندگی را به صورت حرفه‌ای آغاز کرد. او در لندن با هنرمندان و نویسندگان زیادی آشنا شد، از جمله «جورج برنارد شا» و «اسکار وایلد». «ییتس» در سال 1890 به همراه نویسنده‌ای ولزی/انگلیسی به نام «ارنست ریس»، باشگاه «رایمِرز» را بنیان نهاد. این گروه که بعدها با نام «نسل تراژیک» شناخته شد، میزبان بسیاری از شاعران برجسته‌ی ساکن در لندن بود که گرد هم جمع می شدند تا اشعارشان را بخوانند و در مورد آن بحث و گفت‌وگو کنند. باشگاه «رایمرز» دو مجموعه شعر را در سال های 1892 و 1894 به انتشار رساند.
مجموعه شعر «برج»
اولین مجموعه شعر از «ییتس» با نام «سرگردانی های اوشین و اشعار دیگر»، در سال 1889 انتشار یافت. این مجموعه خیلی سریع نام «ییتس» را به عنوان شاعری توانمند و برجسته مطرح کرد. اشعار «ییتس» با بیشتر شدن سن او به تکامل ادامه داد و بسیاری از برجسته‌ترین آثار این شاعر ایرلندی در سال های پایانی فعالیت حرفه‌ای او ارائه شد. می توان گفت معروف‌ترین و تأثیرگذارترین مجموعه شعر او، کتاب «برج» بود که در سال 1928 به چاپ رسید. این مجموعه دربردارنده‌ی برخی از شناخته‌شده‌ترین اشعار «ییتس» است، از جمله «دریانوردی به سمت بیزانس»، «لیدا و قو»، و «میان بچه‌مدرسه‌ای‌ها».
از سر میز برخاست و صریح ابراز کرد / که خیال‌شان را از نگاه‌شان بسنجد / اما آن ها روشنایی ماه را اشتباه گرفتند / با روشناییِ بی‌روح روز / موسیقی آن ها را گمراه کرده بود / و کسی در باتلاق بزرگ «کلون» غرق شده بود / غریب، اما مردی که آن آواز را سروده بود، کور بود / حالا که در آن تأمل می کنم / چیزی غریب نمی یابم / داستانِ غم‌انگیز آغاز شد / با «هومر» که مردی نابینا بود / و «هلن» که با خیانتی به تمام قلب های زنده / آیا ممکن است که روشنایی ماه و خورشید تفکیک‌پذیر باشند / چرا که اگر کامیاب شوم، دنیا را دیوانه می کنم.—بخشی از شعر «برج»
یافتن منبع الهام
«ییتس» در کودکی، زمان زیادی را در کنار پدربزرگ و مادربزرگش در شهر ساحلی «اسلایگو» در ایرلند گذراند. مناظر و داستان های فولکلور «اسلایگو» به منبع الهام بسیاری از آثار او تبدیل شد. اشعار «ییتس» در ابتدا تحت تأثیر آثار «پرسی بیش شلی» قرار گرفت و بعدها نیز آثار «ویلیام بلِیک» در نقش یک منبع الهام برای او ظاهر شد. «ییتس» یکی از اعضای سازمان «پگاه زرین» بود، سازمانی مختص به مطالعه و پژوهش درباره‌ی متافیزیک، علوم خفیه و فعالیت های ماوراءطبیعه. علاقه‌ی او به افسانه ها، اسطوره ها، معنویت و موضوعات اسرارآمیز نمودی آشکار در آثارش دارد.
علاقه به یک بازیگر انگلیسی/ایرلندی
«ییتس» در سال 1889 با «مود گان» آشنا شد: زنی بازیگر که برای دفاع از حق رأی زنان نیز فعالیت می کرد. «ییتس» عمیقا به او علاقه‌مند شد اما «گان» در میان سال های 1891 و 1901 حداقل چهار بار درخواست ازدواج او را رد کرد. «گان» در عوض در سال 1903 با ژنرالی ملی‌گرا به نام «جان مک‌براید» ازدواج کرد. بسیاری از اشعار «ییتس» به واسطه‌ی علاقه‌اش به «مود گان» به وجود آمده‌اند، یا در بسیاری از موارد، نام او را ذکر می کنند. «ییتس» همچنین نمایشنامه های «کنتس کاتلین» و «کاتلین نی هولیهان» را به خاطر «گان» نوشت. شاعران اندکی به میزانی که «ییتس» در اشعارش به «مود گان» پرداخت، زیبایی زن موردعلاقه‌ی خود را تحسین کرده‌اند.
مشارکت در بنیان‌گذاری «تئاتر اَبی»
«ییتس» برجسته‌ترین چهره در جنبش «احیای ادبی ایرلند» بود؛ جنبشی که توجه علاقه‌مندان به ادبیات را به میراث ایرلند جلب کرد و بر ملی‌گرایی ایرلندی تمرکز داشت. «ییتس» در کنار چندین نویسنده‌ی دیگر در این جنبش، «تئاتر اَبی» را در شهر دوبلین بنیان نهاد. این تئاتر که همچنان به عنوان «تئاتر ملی ایرلند» شناخته می شود، در 27 دسامبر سال 1904 گشایش یافت و خیلی زود به میزبان اصلی هنرمندان جوان در کشور تبدیل شد.
ازدواج و پدر شدن
همسر «مود گان» به خاطر نقش خود در رویدادهای «شورش عید پاک» در سال 1916، توسط نیروهای بریتانیایی اعدام شد. پس از آن، آخرین درخواست ازدواج «ییتس» از «گان» نیز پاسخ منفی گرفت. «ییتس» در سال 1917 و در 52 سالگی، از دختری 25 ساله به نام «جورجی هاید-لیس» خواستگاری کرد و آن ها در 20 اکتبر همان سال با هم ازدواج کردند. این زوج درنهایت صاحب دو فرزند شدند: «آن» در سال 1919 و «مایکل» در سال 1921.
من این صلح را / با هنر رومی ساخته‌ام / صخره های مغرور یونانی / آنچه شاعر انگاشته است / و آنچه که از عشق به جا مانده / و آنچه از کلمات زنان به جا مانده است / تمام آنچه که مردان از آن ابرانسانی می سازند / رویایی که به آینه می ماند / چنانکه روزنه‌ای در آنجا / کلاغ ها وراجی می کنند و جیغ می کشند / و سطحی از شاخه های درخت را بر سطحی دیگر می ریزند / وقتی که تلنبار شده‌اند / بر پوشال ها پرنده‌ی مادر استراحت خواهد کرد / و چقدر آشیانه‌اش گرم است / هم ایمان و هم غرورم را به جا می گذارم / برای آن مردان برجسته‌ی جوان / چنانکه از کوه بالا می روند / به زیر آن سپیده‌دم متلاشی / آن ها مثل برگ درخت بر زمین می ریزند.—بخشی از شعر «برج»
اولین ایرلندیِ برنده «جایزه نوبل»
«ییتس» خود را یک ملی‌گرا می دانست. او در سال 1922 و با شکل‌گیری «دولت آزاد ایرلند»، به عنوان یکی از اعضای مجلس سنای جدید منصوب شد. «ییتس» شش سال به عنوان سناتور فعالیت کرد تا این که در سال 1928 از آن کناره گرفت. او در دسامبر سال 1923 جایزه «نوبل ادبیات» را از آن خود کرد و به اولین ایرلندی برنده‌ی این جایزه تبدیل شد. «ییتس» این افتخار را اندکی پس از استقلال ایرلند به دست آورده بود و آن را بیشتر موفقیتی برای ادبیات کشورش در نظر می گرفت تا دستاوردی شخصی.
محبوبیت کم‌نظیر در ایرلند
«ییتس» به‌رغم مواجهه با بیماری های مختلف در سال های پس از میانسالی، به خلق آثار هنری ادامه داد. درحقیقت او برجسته‌ترین آثارش را پس از 50 سالگی خلق کرد. «ویلیام باتلر ییتس» در 28 ژانویه‌ی سال 1939، در 74 سالگی، در شهر «مانتونِ» فرانسه چشم از جهان فرو بست. او همچنان به عنوان یکی از تأثیرگذارترین چهره ها در ادبیات قرن بیستم شناخته می شود. در سال 1999 در یک نظرسنجی برای مشخص کردن «صد شعر محبوب ایرلند در تمام اعصار»، هفت اثر از «ییتس» در میان ده اثر برتر جای گرفت و شعر او به نام «برکه اینیسفری»، رتبه‌ی نخست را از آن خود کرد.
