کتاب علم اقتصاد و چپ

کتاب «علم اقتصاد و چپ» اثر سی.جی. پلیکرونیو، مانیفستی جامع است که در قالب ۲۴ مقاله با اقتصاددانان برجسته، چشم‌انداز اقتصادی جایگزین را ترسیم می‌کند. این اثر، اصول عدالت اجتماعی، دموکراسی و پایداری محیط زیست را بر منطق سود حداکثری حاکم بر سرمایه‌داری متأخر ترجیح می‌دهد و برای احیای اندیشه‌ی اقتصادی رادیکال، این هدف را دنبال می‌کند که چپ باید برای طراحی یک نظام اقتصادی کاملا متفاوت، مسلح به تئوری‌های منسجم باشد. پلیکرونیو در بخش آغازین به نقد تفصیلی نئولیبرالیسم می‌پردازد و استدلال می‌کند که سیاست‌های کلیدی آن مانند مقررات‌زدایی، خصوصی‌سازی و ریاضت اقتصادی شکست‌هایی تصادفی نیستند؛ در عوض، موفقیت‌هایی ساختاری در دستیابی به هدف اصلی‌شان، یعنی انباشت ثروت در دست اقلیت، محسوب می‌شوند. او نشان می‌دهد که اقتصاد نئوکلاسیک، به طور ایدئولوژیک عمل کرده تا نابرابری‌های فزاینده و استثمار نیروی کار را طبیعی جلوه دهد. در واقع، سرمایه‌داری متأخر دو بحران بزرگ و به‌هم‌پیوسته را تشدید کرده است: بحران نابرابری اجتماعی (شکاف عظیم ثروت و رکود دستمزدها) و بحران اکولوژیکی. نویسنده این بحران‌ها را خروجی‌های منطقی سیستمی می‌داند که رشد بی‌وقفه و استخراج منابع را بدون در نظر گرفتن محدودیت‌های سیاره‌ای، هدف اصلی خود قرار داده است. این کتاب از مرحله‌ی نقد عبور کرده و به سمت ارائه‌ی مدل‌های اقتصادی جایگزین حرکت می‌کند. پلیکرونیو بر ضرورت سوسیالیسم زیست‌محیطی تأکید دارد؛ مدلی که دموکراسی اقتصادی را با الزامات پایداری اکولوژیکی ادغام می‌کند. راهکارهای پیشنهادی شامل مالکیت اجتماعی بر بخش‌های کلیدی (انرژی و مالی)، برنامه‌ریزی دموکراتیک که در آن کارگران و شهروندان در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت کنند، و طرح‌های حمایتی نوین مانند تضمین شغل همگانی است. این کتاب یک چالش فکری صریح به چپ معاصر است و هدف نهایی آن، تجهیز نیروی چپ با ابزارهای فکری مورد نیاز برای گذار از یک نظام مبتنی بر استثمار، به سوی جامعه‌ای است که اصول برابری، همکاری و مدیریت اکولوژیک در آن حاکم باشد و یک برنامه‌ی اقتصادی منسجم و انقلابی را پیاده سازد.