کتاب دیوار برلین

دیوار برلین در زمانی مشهورترین نماد جنگ سرد به شمار می‌رفت، تجسم عینی «پرده آهنین» بود و زمانی که سرانجام در سال ۱۹۸۹ فرو ریخت، فروریزی‌اش به رویدادی تلویزیونی و جهانی بدل شد. جهان فروپاشی این نماد دیرپای جدایی و سکوت بشر را جشن گرفت و کتاب «دیوار برلین: تاریخی از آغاز تا پایان» به شکلی فشرده و مختصر، این پدیده تاریخی را از ریشه‌های شکل‌گیری تا پیامدهای ماندگارش بررسی می‌کند.
کتاب روایت خود را از فصل «آلمان پس از جنگ» آغاز می‌کند، جایی که تقسیم آلمان و پایتخت آن میان قدرت‌های متفقین، برلین را به کانون تنش میان ایدئولوژی‌های کمونیسم و کاپیتالیسم تبدیل کرد. نویسنده به دقت مسئله‌ای را تشریح می‌کند که مستقیما به فصل «ساختن دیوار برلین» منجر شد: مهاجرت گسترده و کنترل‌نشده از شرق به غرب. فرار حدود سه و نیم میلیون نفر از نیروی کار و متخصصان، جمهوری دموکراتیک آلمان را در آستانه فروپاشی قرار داده بود و ساخت دیوار در ۱۳ اوت ۱۹۶۱، اقدامی از سر استیصال برای بقای رژیم بود. پس از برپایی دیوار، کتاب به «اثرات ساختن دیوار» و هزینه انسانی آن می‌پردازد. این سازه بتنی در یک شب خانواده‌ها را از هم جدا کرد و برلین را به زندانی برای شهروندان شرقی آن بدل نمود. در فصل «تلاش‌ها برای فرار»، روایت‌های جسورانه و غم‌انگیز افرادی که می‌کوشیدند از طریق حفر تونل، شنا در کانال‌ها یا حتی پرواز با بالون‌های دست‌ساز از این مانع عبور کنند، به تصویر کشیده می‌شود. همزمان، فضای خفقان‌آور حاکم بر برلین شرقی و نقش پلیس مخفی (اشتازی) در ایجاد جوی از ترس و بی‌اعتمادی به خوبی تشریح می‌گردد.
بخش‌های پایانی کتاب به فصل «فروپاشی دیوار برلین» اختصاص دارد. نویسنده نشان می‌دهد که چگونه ترکیبی از اعتراضات مردمی فزاینده، اصلاحات در دیگر کشورهای بلوک شرق و یک سوءتفاهم تاریخی در یک کنفرانس خبری در ۹ نوامبر ۱۹۸۹، به طور غیرمنتظره‌ای منجر به باز شدن دروازه‌ها شد. نویسنده روایت را با صحنه‌های پرشور اتحاد به پایان نمی‌رساند، بلکه در فصل «پس از فروپاشی» و «نتیجه‌گیری» نهایی، به میراث پیچیده این رویداد می‌پردازد؛ چالش‌های وحدت دوباره آلمان، نابرابری‌های باقی‌مانده و «دیوار ذهنی» که تا سال‌ها پس از فروپاشی فیزیکی آن، در اذهان مردم وجود داشت.