کتاب مونته دیدیو کوه خدا

"مونته دیدیو کوه خدا" اثر اری دی لوکا، رمانی است تغزلی و پراحساس، که در دهه ۱۹۶۰ در ناپل می‌گذرد و روایتی است از بلوغ، فقدان، و اشتیاقی معنوی که در دل فقر و خشونت شهری می‌جوشد. این اثر که نخست در سال ۲۰۰۲ به زبان ایتالیایی منتشر شد و مایکل مور آن را به انگلیسی برگرداند، از خلال یادداشت‌های روزانه‌ی یک پسر سیزده‌ساله آشکار می‌شود-پسرکی بی‌نام که جهان محله‌ی مونته دیدیو (به‌معنای «کوه خدا») را با چشمانی پر از حیرت، ترس، و رویا می‌نگرد.
در آغاز سال، راوی نوجوان ترک تحصیل می‌کند و شاگرد نجاری نزد مردی به‌نام اریکو می‌شود. روزهایش را در کارگاه می‌گذراند، اما شب‌ها، روی پشت‌بام خانه تمرین پرتاب بومرنگی چوبی را آغاز می‌کند-هدیه‌ای از پدر، که برای او نه فقط شیئی ورزشی، بلکه رمزی از بلوغ و سرنوشت است. در دل این روزمرگی‌ها، با بیماری رو به وخامت مادر، با نخستین عشق، ماریا، و با پیوندی شاعرانه با رافانیلو-کولبر یهودی خمیده‌پشتی که در دل خود افسانه‌ی بال‌هایی پنهان دارد-رو به رو می‌شود. رافانیلو، بازمانده‌ی هولوکاست، رویای پرواز به اورشلیم را در دل دارد.
دی لوکا با نثری ساده، شاعرانه و سرشار از ایجاز، جهانی می‌آفریند که میان واقعیت خشن و خیال‌های لطیف نوسان دارد. قالب دفترچه‌ی خاطرات، صدایی درونی و صمیمی به روایت می‌دهد؛ جایی که قهرمان داستان، جهان و خودش را با چشمی درون‌نگر می‌نگرد. تم‌هایی چون معصومیت، بلوغ، معنویت، و زخم‌های تاریخی در تار و پود داستان تنیده‌اند. حضور رافانیلو، نماد پیوند حافظه‌ی جمعی و ایمان فردی است. همچنین پیوند راوی و ماریا، پناهی انسانی در دل سختی‌ها پدید می‌آورد. منتقدان، "مونته دیدیو کوه خدا" را به‌سبب تصویرسازی خیره‌کننده، ساختار روایی لطیف، و تلفیق واقع‌گرایی با رگه‌هایی از جادوی شاعرانه ستوده‌اند. روایت دی لوکا از ناپل، اگرچه در پس‌زمینه‌ای از فقر و تنهایی می‌گذرد، اما سرشار از لحظه‌های روشن و امیدبخش است. این کتاب، در عین سادگی، توانسته است وجوهی ژرف از تجربه‌ی انسانی را بازتاب دهد و به‌درستی به‌عنوان «روایت معجزات فروتن» توصیف شده است.
"مونته دیدیو کوه خدا" ، در نهایت، روایت بلوغی است که از دل ویرانه‌ها سر برمی‌آورد؛ داستانی درباره‌ی ایمان، تنهایی، و آن لحظه‌های ناپیدا که انسان را از زمین جدا می‌کنند-هرچند برای یک پرش کوتاه، با بومرنگی در دست.