کتاب حقوق شهروندی زنان در ایران

کتاب "حقوق شهروندی زنان در ایران: بین دو انقلاب" نوشته صدیقه مسیب نیافخبی و هادی نوری، پژوهشی تحلیلی درباره تحول حقوق شهروندی زنان ایرانی در بازه‌ای تاریخی حساس است؛ از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی. این اثر، کوششی است برای واکاوی سیر تاریخی حقوق زنان در ابعاد مدنی، سیاسی و اجتماعی.
نویسندگان بر پایه نظریه جامعه‌شناس بریتانیایی، تی.اچ. مارشال، این سه بعد حقوق شهروندی را به صورت فرایندی تاریخی و پیوسته تحلیل می‌کنند: حقوق مدنی شامل آزادی‌های فردی و مالکیت، حقوق سیاسی مانند حق رأی و مشارکت در حاکمیت، و حقوق اجتماعی که آموزش، رفاه و حمایت‌های اجتماعی را در بر می‌گیرد. پرسش اصلی کتاب این است که آیا روند توسعه این حقوق برای زنان ایران در دوره مورد بررسی با الگوی مارشال همسو بوده است یا خیر. کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است. بخش نخست با تمرکز بر مبانی نظری، مفاهیم شهروندی، حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی را با نگاهی نقادانه و با مرور نظریه‌های کلاسیک، مدرن و پست‌مدرن توضیح می‌دهد تا زمینه‌ای محکم برای تحلیل تاریخی فراهم آورد. بخش دوم به تحلیل تطبیقی تاریخی می‌پردازد و با استفاده از اسناد، قوانین و شواهد تاریخی، روند تغییرات حقوق زنان را در چارچوب سیاسی و اجتماعی ایران آن زمان بررسی می‌کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که روند تحول حقوق شهروندی زنان ایرانی با الگوی پیشنهادی مارشال مطابقت کامل نداشته است. اگرچه در مقاطعی پیشرفت‌هایی در حقوق مدنی و سیاسی به چشم می‌خورد، این پیشرفت‌ها پایدار نبوده و تحت تأثیر تحولات اجتماعی، سیاسی و ایدئولوژیک دچار فراز و فرود شده‌اند. همچنین حقوق اجتماعی زنان با موانع ساختاری و فرهنگی فراوانی روبه‌رو بوده و در برخی موارد حتی عقب‌گرد داشته است.
این کتاب منبعی ارزشمند برای پژوهشگران حوزه مطالعات زنان، حقوق، جامعه‌شناسی و تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شود. این اثر نه تنها تصویری مستند و دقیق از وضعیت حقوق زنان در دوره‌ای حساس ارائه می‌دهد، بلکه به درک بهتر ریشه‌های نابرابری جنسیتی در ایران معاصر کمک می‌کند.
در جمع‌بندی، کتاب با تلفیق نظریه‌های جامعه‌شناسی و تحلیل تاریخی، نقشه‌ای روشن از چالش‌ها و موانع حقوق شهروندی زنان ایرانی ترسیم کرده است. خوانندگان را به درک عمیق‌تری از پیچیدگی‌های نابرابری‌های جنسیتی و تحولات حقوقی در ایران دعوت می‌کند و نقش موثری در پژوهش‌های مرتبط دارد.