کتاب نمایشنامههای تاریخی دکتر عبدالحسین زرینکوب
نویسنده:
عبدالحسین زرین کوب
معرفی کتاب نمایشنامههای تاریخی دکتر عبدالحسین زرینکوب
«نمایشنامههای تاریخی دکتر عبدالحسین زرینکوب» نوشته‌ی محمدرضا روزبهانی به وجه کمترشناخته‌شده‌ی فعالیت‌های فرهنگی زرینکوب می‌پردازد. اثری تحلیلی که با گردآوری و بررسی نمایشنامههای بجامانده از این ادیب برجسته، ابعاد تازه‌ای از اندیشه و هنر او را پیش روی مخاطب می‌گذارد.
دکتر عبدالحسین زرینکوب از نوادر روزگار ایران معاصر در بسیاری از حوزه‌های علوم انسانی به‌ویژه تاریخ و ادبیات صاحب‌نظر است؛ اما آنچه کمتر مورد توجه قرار گرفته، گرایش او به نمایشنامه‌نویسی است؛ حوزه‌ای که زرینکوب با تکیه بر دانش تاریخی و ذوق ادبی خودش، آثاری خلق کرده که می‌توان آن‌ها را در مرز میان روایت، درام و تاریخ جای داد. زرینکوب در نمایشنامه‌هایش تاریخ را به‌عنوان بستری برای روایت مسائل انسانی، اخلاقی و فلسفی در نظرگرفته است. شخصیت‌های این نمایش‌ها غالبا از دل تاریخ و اسطوره بیرون می‌آیند؛ چهره‌هایی همچون یعقوب لیث، نادرشاه یا چهره‌های افسانه‌ای ایران باستان. تأکید بر ابعاد درونی شخصیت‌ها، کشمکش‌های فردی و اجتماعی و تلاش برای فهم دوباره‌ی رخدادهای تاریخی این متون را تبدیل به متونی دراماتیک کرده است که آن‌ها را از روایتی صرفا تاریخی متمایز کرده است.
نویسنده در مقدمه‌ی این کتاب، به تأثیرات متقابل تاریخ و درام اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه ادبیات نمایشی می‌تواند با بهره‌گیری از منابع تاریخی، به آفرینش آثاری بپردازد که هم سرگرم‌کننده باشند و هم اندیشه‌برانگیز. او معتقد است که نمایشنامههای زرینکوب، به‌دلیل نثر استوار، ساختار روایی منسجم و نگاه انتقادی، می‌توانند برای نسل جوان امروز که هم به تاریخ علاقه‌مند است و هم با هنرهای نمایشی پیوند دارد، جذاب و آموزنده باشند.
روزبهانی در نوشته‌ی اول با مراجعه به حدود ٢٤ اثر دکتر زرینکوب، آنچه به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به ادبیات نمایشی مربوط است استخراج و بررسی کرده و با شرح مختصر آن‌ها، آدرس این‌گونه متن‌ها را در نوشته‌های زرینکوب در اختیار علاقمندان قرار داده است.
در نوشته‌ی دوم، نویسنده با توجه به مجموعه مقالات گردآوری‌شده‌ی دکتر زرینکوب در کتاب «از چیزهای دیگر» و تحلیل محتوای آن‌ها می‌گوید: «دکتر زرینکوب برای حل بسیاری از مسائل زمان حاضر، از جمله برخورد نسل‌ها معتقد است باید با نگاه جدید و فهم و تفسیر نو به سراغ متون کهن رفت و بسیاری از معضلات فرهنگی ایران امروز را درمان کرد». زرینکوب با نوشتن نمایش‌واره‌ی «رستم و سهراب در غزنه» کوشیده این مسیر را به شکلی عملی نشان دهد. این نگاه تفسیری را می‌توان در نمایشنامههای «هاروت و ماروت»، «بودن یا نبودن مسئله اصحاب کهف» و «گفت‌و‌شنودی درباره‌ی ابدیت» نیز مشاهده کرد.
«نمایشنامههای تاریخی دکتر عبدالحسین زرینکوب» در شناسایی وجهی مغفول از فعالیت‌های فرهنگی زرینکوب اهمیت دارد. این کتاب می‌تواند الهام‌بخش نسل جدید نویسندگان و هنرمندانی باشد که به دنبال بازآفرینی تاریخ در قالب‌ها نمایشنامه هستند.
دکتر عبدالحسین زرینکوب از نوادر روزگار ایران معاصر در بسیاری از حوزه‌های علوم انسانی به‌ویژه تاریخ و ادبیات صاحب‌نظر است؛ اما آنچه کمتر مورد توجه قرار گرفته، گرایش او به نمایشنامه‌نویسی است؛ حوزه‌ای که زرینکوب با تکیه بر دانش تاریخی و ذوق ادبی خودش، آثاری خلق کرده که می‌توان آن‌ها را در مرز میان روایت، درام و تاریخ جای داد. زرینکوب در نمایشنامه‌هایش تاریخ را به‌عنوان بستری برای روایت مسائل انسانی، اخلاقی و فلسفی در نظرگرفته است. شخصیت‌های این نمایش‌ها غالبا از دل تاریخ و اسطوره بیرون می‌آیند؛ چهره‌هایی همچون یعقوب لیث، نادرشاه یا چهره‌های افسانه‌ای ایران باستان. تأکید بر ابعاد درونی شخصیت‌ها، کشمکش‌های فردی و اجتماعی و تلاش برای فهم دوباره‌ی رخدادهای تاریخی این متون را تبدیل به متونی دراماتیک کرده است که آن‌ها را از روایتی صرفا تاریخی متمایز کرده است.
نویسنده در مقدمه‌ی این کتاب، به تأثیرات متقابل تاریخ و درام اشاره می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه ادبیات نمایشی می‌تواند با بهره‌گیری از منابع تاریخی، به آفرینش آثاری بپردازد که هم سرگرم‌کننده باشند و هم اندیشه‌برانگیز. او معتقد است که نمایشنامههای زرینکوب، به‌دلیل نثر استوار، ساختار روایی منسجم و نگاه انتقادی، می‌توانند برای نسل جوان امروز که هم به تاریخ علاقه‌مند است و هم با هنرهای نمایشی پیوند دارد، جذاب و آموزنده باشند.
روزبهانی در نوشته‌ی اول با مراجعه به حدود ٢٤ اثر دکتر زرینکوب، آنچه به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به ادبیات نمایشی مربوط است استخراج و بررسی کرده و با شرح مختصر آن‌ها، آدرس این‌گونه متن‌ها را در نوشته‌های زرینکوب در اختیار علاقمندان قرار داده است.
در نوشته‌ی دوم، نویسنده با توجه به مجموعه مقالات گردآوری‌شده‌ی دکتر زرینکوب در کتاب «از چیزهای دیگر» و تحلیل محتوای آن‌ها می‌گوید: «دکتر زرینکوب برای حل بسیاری از مسائل زمان حاضر، از جمله برخورد نسل‌ها معتقد است باید با نگاه جدید و فهم و تفسیر نو به سراغ متون کهن رفت و بسیاری از معضلات فرهنگی ایران امروز را درمان کرد». زرینکوب با نوشتن نمایش‌واره‌ی «رستم و سهراب در غزنه» کوشیده این مسیر را به شکلی عملی نشان دهد. این نگاه تفسیری را می‌توان در نمایشنامههای «هاروت و ماروت»، «بودن یا نبودن مسئله اصحاب کهف» و «گفت‌و‌شنودی درباره‌ی ابدیت» نیز مشاهده کرد.
«نمایشنامههای تاریخی دکتر عبدالحسین زرینکوب» در شناسایی وجهی مغفول از فعالیت‌های فرهنگی زرینکوب اهمیت دارد. این کتاب می‌تواند الهام‌بخش نسل جدید نویسندگان و هنرمندانی باشد که به دنبال بازآفرینی تاریخ در قالب‌ها نمایشنامه هستند.
درباره عبدالحسین زرین کوب
عبدالحسین زرین کوب ادیب، تاریخ نگار، منتقد ادبی، نویسنده، و مترجم برجستهٔ ایران معاصر است. آثار او به عنوان مرجع عمده در مطالعات تصوف و مولوی شناسی شناخته می شود. وی از تاریخ نگاران برجستهٔ ایران است و آثار معروفی در تاریخ ایران و نیز تاریخ اسلام دارد. این آثار به دلیل بیان ادبی و حماسی تاریخ از آثار پرفروش در میان ایرانیان هستند.زرین کوب بیش از چهار دهه در دانشگاه تهران، ادبیات فارسی، تاریخ اسلام و تاریخ ایران تدریس کرد و پس از انقلاب، با مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی همکاری کرد، از جمله این که ۶۵۰۰ کتاب و مجله را به دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اهدا کرد.
دسته بندی های کتاب نمایشنامههای تاریخی دکتر عبدالحسین زرینکوب
کتابهای مرتبط با کتاب نمایشنامههای تاریخی دکتر عبدالحسین زرینکوب
اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب نمایشنامههای تاریخی دکتر عبدالحسین زرینکوب" ثبت می‌کند