کتاب روان‌کاوی و دازاین‌کاوی

کتاب «روان‌کاوی و دازاین‌کاوی» نوشته‌ی مدارد بوس تلاشی است برای مقایسه و بازنگری روان‌کاوی فرویدی از منظر فلسفه پدیدارشناسی و اگزیستانسیالیسم. بوس که روان‌پزشک سوئیسی بود و ارتباط نزدیکی با هایدگر داشت، در این اثر نشان می‌دهد که روان‌کاوی سنتی بیش از حد به مفاهیمی مثل ناخودآگاه، سائق‌ها و تعارض‌های درونی وابسته است. او معتقد است که این نگاه، انسان را به سطح یک سازوکار روانی-زیستی فرو می‌کاهد و تجربه زیسته فرد را نادیده می‌گیرد.
در برابر این رویکرد، بوس مفهوم دازاین‌کاوی را مطرح می‌کند که ریشه در اندیشه‌های هایدگر دارد. در این نگاه، انسان موجودی است که همیشه در جهان و در رابطه با دیگران حضور دارد. نشانه‌های روانی مانند اضطراب یا افسردگی نه به‌عنوان علائم ناشی از تعارض‌های ناخودآگاه، بلکه به‌مثابه شکل‌هایی از محدود شدن امکان‌های زیستن فهمیده می‌شوند.
بخش مهمی از کتاب به روش عملی دازاین‌کاوی در درمان اختصاص دارد. بوس تأکید می‌کند که درمانگر باید با حضور کامل و مشاهده پدیدارشناختی به تجربه بیمار نزدیک شود؛ یعنی به زبان بدن، لحن، سکوت و شیوه بودن او در اتاق درمان توجه کند. بدن نیز صرفا به‌عنوان یک شیء زیستی در نظر گرفته نمی‌شود، بلکه به‌عنوان بدن زیسته‌ای که فرد از طریق آن جهان را تجربه می‌کند، موضوع اصلی بررسی است. در فصل‌های دیگر، بوس به مسائلی مانند رویا، زبان و امکان‌های وجودی انسان می‌پردازد. او رویا را نه رمز و راز ناخودآگاه، بلکه یکی از شیوه‌های آشکار شدن بودن فرد در جهان می‌داند.