کتاب تغییرات و پارادایم

مهدی مطهرنیا، آینده پژوه و نظریه پرداز ، در کتاب «تغییرات و پارادیم: در ساحت مدیریت آینده» به بررسی نقش دگرگونی‌های اجتماعی، سیاسی و فناورانه در شکل دهی به آینده مدیریت و حکمرانی می‌پردازد. این اثر با تمرکز بر مفاهیم «پارادایم» و «باریخ‌شناسی (علم تحلیل روندهای تاریخی)، چارچوبی نظری و کاربردی برای درک تحولات آینده ارائه می‌دهد. قابل ذکر است که کتاب در قالب یک مجموعه چهارجلدی طراحی شده که جلد حاضر، مجلد دوم از این مجموعه است. به طور کلی پنج پارادایم در این کتاب مطرح می شود: 1. پارادایم اثبات‌گرایی (تکیه بر داده‌های عینی و کمی)، 2. پارادایم تفسیرگرایی (تأکید بر سوبژکتیویته و تجربۀ انسانی)، 3. پارادایم واقع‌گرایی انتقادی (تمرکز بر تحلیل قدرت و نقد ساختارها)، 4. پارادایم خردورزی انتقادی (تمرکز بر تحلیل قدرت و نقد ساختارها) و 5. پارادایم فرا واقع‌گرایی که به مفاهیم فراتر از واقعیت موجود می پردازد. نویسنده با بررسی این پارادایم‌ها، نشان می‌دهد چگونه هر یک از آن‌ها می‌تواند به عنوان لنزی برای تحلیل روندهای آینده، از تغییرات اقلیمی تا تحولات فناوری‌های دیجیتال، استفاده شود. او تأکید دارد که شناخت این چارچوب‌ها برای طراحی استراتژی‌های مدیریتی در عصر امروز، یعنی عصر عدم قطعیت، ضروری است. از طرف دیگر، مفهوم محوری کتاب، «باریخشناسی کاربردی» است که مطهرنیا آن را به عنوان روشی برای تحلیل همزمان «گذشته، حال و آینده» تعریف می‌کند. این رویکرد، با شناسایی نیروهای پیشرو (مانند فناوری نانو، هوش مصنوعی، یا بحران های زیست محیطی) و رویدادهای کلیدی (نظیر همه گیری کرونا یا جنگ‌های نوین)، به مدیران کمک می‌کند تا فرصت‌ها و تهدیدهای آینده را پیش‌بینی کنند. باید افزود که کتاب با وجود پرداختن به مفاهیم پیچیده فلسفی و جامعه شناختی، با زبانی روشن و مثال‌های ملموس نوشته شده است. مطهرنیا از اصطلاحات تخصصی تنها در موارد ضروری استفاده کرده و مفاهیم را با ارجاع به رویدادهای معاصر (مانند تحریم‌های بین‌المللی یا اعتراضات اجتماعی) تشریح می‌کند. این ویژگی، کتاب را نه تنها برای دانشجویان علوم سیاسی و مدیریت، بلکه برای فعالان اجتماعی و اقتصادی نیز جذاب می‌سازد.