کتاب کنجکاو خانم

کتاب «کنجکاو خانم» نوشته‌ی راجر هارگریوز، اثری کوتاه و مصور است که در سال ۱۹۹۰ منتشر شد و خیلی زود جای خودش را در دل کودکان و حتی بزرگ‌ترها باز کرد. داستان درباره‌ی شخصیتی بامزه و بی‌نهایت پرسشگر است: دختری گرد و نارنجی‌رنگ با دم‌اسبی که مثل یک علامت سوال خمیده می‌شود و از صبح تا شب تنها یک کار می‌کند: پرسیدن «چرا؟».
او درباره‌ی همه‌چیز کنجکاو است؛ از صدای جیرجیر درها که تصور می‌کند شاید کار موش‌ها باشد، تا این سوال بامزه که چرا توی ساندویچ‌ها شن واقعی نیست! وقتی سوالاتش تمامی ندارد، سر از کتابخانه شهر درمی‌آورد، جایی که کنجکاوی‌اش هم کتابدار و هم سایر مراجعین را کلافه می‌کند و در نهایت مودبانه از او می‌خواهند کتابخانه را ترک کند. با وجود این، خانم کوچولو در همان‌جا متوقف نمی‌شود و باز هم به مسیر پر از سوال‌های تازه‌اش ادامه می‌دهد، بی‌آنکه تغییری در روحیه‌ی بی‌امان و پرسشگرش ایجاد شود. نکته‌ای که کتاب را متفاوت می‌کند، نگاه بازیگوشانه و طنزآلود هارگریوز به کنجکاوی است. او نه به دنبال نتیجه‌گیری اخلاقی خشک است و نه تلاش می‌کند شخصیتش را اصلاح کند. در عوض، پایان باز داستان نوعی دعوت دوباره است: خواننده را به ادامه‌ی پرسیدن و شگفت‌زده ماندن فرامی‌خواند. سبک تصویرگری کتاب هم دقیقا در همین راستاست؛ با طراحی ساده و خطوط پررنگ، شخصیت اصلی را طوری ترسیم می‌کند که نگاهش، حالت چهره‌اش و حتی مدل دم‌اسبی‌اش همه‌چیزش فریاد می‌زند: «باز هم سوال دارم!». در دل این قصه‌ی کوتاه، چند مضمون پررنگ به چشم می‌خورد: شادی لحظه‌ای که از طرح سوال به وجود می‌آید؛ یادآوری اینکه کنجکاوی می‌تواند گاهی نظم یا آرامش دیگران را به‌هم بزند؛ و البته طنزی دلنشین که با نمایش پرسش‌های خنده‌دار و گاهی بی‌معنی، ذهن کودک و حتی بزرگ‌سال را قلقلک می‌دهد. جالب اینجاست که برخلاف بسیاری از قصه‌های کودکانه که در پایان یک «درس» می‌دهند، خانم کوچولو همچنان همان آدم پر از سوال باقی می‌ماند. همین رویکرد کتاب باعث شده محبوبیت زیادی هم بین بچه‌ها و هم بزرگ‌ترها پیدا کند؛ خیلی‌ها معتقدند بهترین زمان برای خواندنش شاید قبل از خواب نباشد، چون آماده‌باشی برای طوفانی از «چرا»‌های تازه است! بعضی هم عاشق نکات تصویری ریز و هوشمندانه‌ی کتاب شده‌اند، مثل جزییات خانه و باغ خانم کنجکاو که پر از اشارات بامزه است.
در نهایت، «کنجکاو خانم» یک جشن کوچک و رنگارنگ برای حس پرسشگری است؛ کتابی که هم سرگرم می‌کند و هم تلویحا یادمان می‌آورد گاهی پرسیدن سوال از خود سوال مهم‌تر است - حتی اگر پاسخ روشنی نداشته باشد. داستانی که با زبان ساده و طنز لطیف، همه را تشویق می‌کند تا همان‌طور که هستند، کنجکاو و مشتاق کشف باقی بمانند.