داستان‌نویس‌های نوین ایران از آغاز آرمانگرا بودند . نویسنده‌هایی مثل جمالزاده، هدایت، بزرگ علوی و … از نسل اول داستان‌نویس‌های مدرن فارسی معاصر و همچنین، نسل دوم داستان‌نویس‌ها تا انقلاب؛ شاید بتوان گفت ویژگی آرمانگرایی در آثار آنها حرف اول را می‌زند. حتی نویسنده‌ای چون ابراهیم گلستان که در کل کارهایش زیاد دربند این آرمانگرایی نیست،
در شاهکارش رمان اسرار دره گنج جنی به این رسالت ادبی روی می‌آورد و در اثری واقع‌گرایی نمادین، حکومت، حاکم خودکامه وقت، سازوکار و یارانش را به سخره می‌گیرد.
این داستان‌نویس‌ها در آثارشان با افشاگری‌ها و پرده‌دری‌ها و درگیری‌ها با محدودیت‌ها و تضییقات حاکم بر جامعه در ستیز بودند و نقاب از چهره دغل و آرایش شده خودکامگان و ایادیشان برمی‌داشتند و ستمگری‌ها و ناروایی‌ها و بی‌عدالتی‌های حاکم را نشان می‌دادند. بدین ترتیب، تعهد خود را نسبت به مردمان محروم و له شده زیر ستم و فشار دولتمندان ادا می‌کردند.
کتاب رسالت ادبیات
علمی
جمال میرصادقی
