کتاب «درباره ادبیات جهان » اثر تئو دائن، سیر تحول مفهوم ادبیات جهان را از ریشههای فلسفی و ادبی اولیه تا صورتبندیهای مدرن آن بررسی میکند. این کتاب تلاشیست برای پاسخ به پرسش بنیادین: «ادبیات جهان چیست، چگونه شکل گرفته و چه نقشی در دنیای امروز دارد؟». شدر فصلهای ابتدایی، نویسنده با واکاوی مفهوم «ادبیات جهان» به سراغ اندیشهی گوته و واژهی آلمانی Weltliteratur میرود که نخستین بار در قرن نوزدهم طرح شد. از نگاه گوته، ادبیات جهان نوعی جریان همافزای فرهنگی است که فراتر از مرزهای ملی حرکت میکند. دائن با نگاهی انتقادی، نشان میدهد که این مفهوم چگونه در قرن بیستم و بیستویکم در مطالعات تطبیقی و فرهنگی جایگاهی کلیدی یافته است. در ادامه، کتاب به بررسی چالشهای نظری و ساختاری در تعریف ادبیات جهان میپردازد. تئو دائن بحث میکند که آیا ادبیات جهان صرفا مجموعهای از متون برتر و جهانیشده است، یا بستری است برای تعامل میان ادبیاتهای مرکز و حاشیه، قدرت و مقاومت، ترجمه و اصالت؟ او به نقش نظام ترجمه، بازار نشر جهانی، و نفوذ زبان انگلیسی در شکلگیری پیکربندیهای نوین ادبیات جهانی میپردازد. کتاب همچنین، بررسی نسبت ادبیات جهان با گفتمانهای معاصر همچون جهانیسازی، پسااستعمار، ادبیات اقلیمی، و فناوریهای نوین نیز میپردازد. نویسنده با رویکردی گسترده، نشان میدهد که ادبیات امروز چگونه از بستر زبانها، فرهنگها و نظامهای سیاسی گوناگون عبور میکند و در نتیجه به پدیدهای چندلایه، پویا و بینافرهنگی تبدیل میشود. در بخشهای پایانی، نویسنده به وضعیت آموزش و پژوهش در حوزه ادبیات جهان میپردازد و دیدگاههایی از نقاط مختلف جهان، از اروپا و آمریکا گرفته تا آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین را گرد هم میآورد. این نگاه چندجانبه کمک میکند تا فهم ما از «ادبیات جهانی» بهمثابه یک پروژهی باز و در حال شکلگیری عمیقتر شود. این کتاب در حقیقت تاملی گسترده بر سرشت سیال ادبیات و نقش آن در ساخت معنا، هویت و قدرت در جهان معاصر است. اثری که هم برای دانشجویان ادبیات مفید است و هم برای علاقهمندان به ارتباط میان فرهنگها، ترجمه و روایت در مقیاس جهانی.
درباره تئو دائن
تئو دِهِن استاد بازنشستهی ادبیات انگلیسی و تطبیقی در دانشگاه لوون و استاد بازنشستهی ادبیات انگلیسی و آمریکایی در دانشگاه لیدن است. او آثار گستردهای در زمینهی (پست)مدرنیسم، (پست)استعمار و ادبیات جهان منتشر کرده است.