کتاب صورتک ها

رمان «صورتک‌ها» اثر فومیکو انچی، نویسنده برجسته ژاپنی، در سال ۱۹۵۸ منتشر شد و با نگاهی موشکافانه به لایه‌های پنهان قدرت، هویت، فریب، و انتقام در زندگی زنان در بستر جامعه‌ای سنتی می‌پردازد. روایت داستان بر سه زن متمرکز است که درگیر روابطی پیچیده با دو مرد می‌شوند؛ مردانی که هر یک به شکلی به یکی از این زنان دل‌باخته‌اند.
در کانون ماجرا، میکو توگانو، بیوه‌ای مسن، باهوش و زیرک قرار دارد؛ زنی مرموز که با نگاهی نافذ به ادبیات کلاسیک ژاپن، به‌ویژه داستان گنچی، درک دقیقی از روان انسان‌ها دارد و از این دانش برای هدایت و دست‌کاری اطرافیان خود بهره می‌برد. یاسوکو، عروس او، بیوه‌ای جوان و زیباست که در پی مرگ ناگهانی همسرش، تلاش می‌کند دوباره بر زندگی مسلط شود، اما میان دو مرد مردد است و به‌تدریج تحت سلطه‌ی ذهن پیچیده‌ی مادرشوهرش قرار می‌گیرد. هارومه، خواهر دوقلوی همسر درگذشته یاسوکو، دختری آسیب‌پذیر با ناتوانی ذهنی است که ناآگاهانه در نقشه‌های میکو به کار گرفته می‌شود. در سوی دیگر، ایبوکی، استاد دانشگاهی متأهل، درگیر عشقی پنهانی با یاسوکو است و هم‌زمان می‌کوشد انگیزه‌های پنهان میکو را بفهمد. دوست و رقیب عشقی‌اش، میکامه، روانشناسی است که از منظری تحلیلی و علمی سعی در فهم رفتارهای پیچیده شخصیت‌های زن دارد. داستان، با بهره‌گیری از عناصر روان‌شناسی و نمادپردازی، تنش‌های زیرپوستی بین شخصیت‌ها را به نمایش می‌گذارد.
نام رمان اشاره‌ای دوگانه دارد: از یک‌سو، به ماسک‌های سنتی تئاتر نو ژاپنی که بیانگر حالات و نقش‌های گوناگون هستند، و از سوی دیگر، به نقاب‌هایی که انسان‌ها برای پنهان کردن نیات و احساسات واقعی خود بر چهره می‌زنند. ساختار سه‌گانه‌ی رمان نیز برگرفته از همین ماسک‌هاست: هر بخش با نام یکی از ماسک‌های نو (ریوجو، نوومن، فوکای) آغاز می‌شود که بازتابی از نقش یا حالت روحی شخصیت زن اصلی آن بخش است.
رمان با تودرتویی ماهرانه از روایات، ارجاعات مکرر به اسطوره‌های کهن، و الهام‌گیری از داستان‌های روح‌باورانه، دنیایی می‌سازد که در آن حسادت، کنترل، سوگواری و قدرت، چهره‌هایی به‌شدت زنانه و پنهان دارند. شخصیت میکو، همچون بانوی روکوجو در داستان گنچی، با تسلطی آمیخته به زخم‌های گذشته، سرنوشت دیگران را شکل می‌دهد و در پس چهره‌ای آرام، انگیزه‌هایی تاریک نهفته است. «صورتک‌ها» اثری پیچیده، لطیف و پرتعلیق است که خواننده را به دنیای رازآلود احساسات و قدرت‌های ناپیدای زنان می‌برد. فومیکو انچی با زبانی شاعرانه و ساختاری نمادین، پرسش‌هایی عمیق درباره نقش زنان، هویت، و تقابل سنت و مدرنیته پیش می‌کشد. این رمان یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های ادبیات روان‌شناسانه و فمینیستی ژاپن در قرن بیستم به‌شمار می‌رود.