کتاب شب هزار و دوم

«شب هزار و دوم و افسانه‌هایی دیگر» نوشته‌ی تئوفیل گوتیه، شاعر، رمان‌نویس و منتقد فرانسوی قرن نوزدهم میلادی، نخستین‌بار در سال ۱۸۴۲ منتشر شده است. این کتاب برای مخاطبان جوان (بالای ۱۶ سال) و بزرگسال و یکی از عناوین مجموعه‌ی «کلاسیک‌های خواندنی» نشر پیدایش است.
آن‌چه تئوفیل گوتیه را در ادبیات فرانسه ماندگار و متمایز می‌کند، علاقه‌اش به فرهنگ شرق و افسانه‌هایش است. او را ستایشگر تمام‌عیار فرهنگ شرق و کشور مغرب یعنی الجزایر و مراکش امروزی می‌دانند. او در جایی نوشته: «عجیب است! ما فکر می‌کنیم الجزیره را تسخیر کرده‌ایم ولی غافل‌ هستیم از این‌که این الجزیره است که ما را مسحور خود کرده.» « آواتار» و «داستان مومیایی» از آثار معروف دیگر این نویسنده هستند.
شب هزار و دوم یکی از داستان‌های این کتاب است و با یک پرسش آغاز می‌شود؛ پرسشی که به نظر می‌رسد ذهن گوتیه را سخت به خود مشغول کرده و آن پرسش این است: در پایان شب هزار و یکم چه بر سر شهرزاد آمد؟ پاسخ نویسنده به این پرسش باعث خلق داستانی می‌شود که فانتزی غربی را با افسانه‌های شرقی درهم می‌آمیزد و پایانی غم‌انگیز برای شهرزاد قصه‌گو رقم می‌زند.
نویسنده در مقدمه‌ی اولین رمانش نوشته، از رمانتیک‌ها دور شده و به سمت سبک فانتزی رفته است. بنابراین داستان‌های کتاب شب هزار دوم در دنیای فانتزی غربی و با ته‌مایه‌ای از سبک رمانتیسم نوشته شده‌اند. بستر مکانی‌ داستان‌های این کتاب نیز از پاریس تا یونان و از آن‌جا به سمت قلب مشرق‌زمین است.
این‌کتاب ۴ داستان یا افسانه را در برمی‌گیرد؛ «کدام‌یک از آن دو»، «زنجیر طلا»، «شب هزار و دوم» و «شوالیه همزاد.» عناوین این چهار داستان هستند که در فضایی فانتزی رخ می‌دهند.
«شب هزار و دوم و افسانه‌هایی دیگر» خواننده را به حال و هوای کتاب هزار و یک‌شب می‌برد و او را در جهانی فانتزی غرق می‌کند. نگاه به شرق و فرهنگ و داستان‌‌های شرقی از نگاه نویسنده‌ای غربی می‌تواند کنجکاوی‌برانگیز باشد.