کتاب در جستجوی نیک فرجامی

«در جستجوی نیک فرجامی»، بیانگر زندگی خصوصی و بی پرده کونوسوکه ماتسوشیتا است. ژاپن امروزی، که یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای صنعتی جهان است، راهی دشوار و پرفرازونشیب را در زمانی کوتاه پیمود. گام‌های بلندی که رهبران آینده‌نگر دوره‌ی امپراتوری «میجی» برای نوسازی ژاپن برداشتند، در سده‌ی بیستم از سوی صنعت‌گران پرتوانی پی گرفته شد که آن را به کشوری مقتدر تبدیل کردند. در میان این چهره‌ها، «کونوسوکه ماتسوشیتا» در جهان صنعت نامی پراوازه است کارآفرینی که میراثی عظیم از دانش مدیریت بر جای گذاشت این کتاب خلاصه‌ و سرگذشت زندگی و تجربیات اوست. این کتاب، روایتی است که از دل خاطرات شخصی خود ماتسوشیتا بیرون آمده بی پرده و شفاف. کتاب تامل است بر باب مسئولیت اجتماعی و پیوند جدی میان کسب‌وکار و سعادت جامعه.
او داستانش را از فقر شدید و ترک تحصیل در نه سالگی آغاز می‌کند و از شاگردی در یک دوچرخه‌فروشی می‌گوید. این روایت شخصی، سنگ بنای درک فلسفه‌ی اوست. ماتسوشیتا شرح می‌دهد که چگونه مشاهده‌ی نیازهای مردم، جرقه‌ی تأسیس شرکتش را در یک خانه‌ی محقر با دو کارمند زد. نویسنده می‌نویسد که محرومیت‌های دوران کودکی، چگونه مسئله‌ی «رفع فقر» را به رسالت اصلی کسب‌وکار او تبدیل کرد. او به نگرشی رسید که از آن با عنوان مدیریت سد یاد می‌کند باوری که طبق آن، یک شرکت باید مانند یک منبع آب عمومی عمل کند و کالاها را آن‌چنان فراوان و ارزان در اختیار جامعه قرار دهد که فقر به‌تدریج از میان برود.
در سراسر کتاب، ماتسوشیتا نگرشی را می آموزاند که در آن، سودآوری نتیجه‌ی طبیعی خدمت به جامعه است، نه هدف غایی. او از بحران بزرگ اقتصادی دهه‌ی ۱۹۳۰ یاد می‌کند، زمانی که به جای اخراج کارگران، تصمیم گرفت تولید را نصف کرده و کارمندان را موظف کند تا انبارهای شرکت را با فروش مستقیم محصولات خالی کنند. این تصمیم که در آن زمان غیرعقلانی به نظر می‌رسید، پایه‌های اعتماد و وفاداری کامل نیروهای انسانی وی را بنا نهاد که بعدها به یکی از ستون‌های اصلی امپراتوری او بدل شد. یکی از نکات مهمی کتاب نحوه نگاه ماتسوشیتا به کارکنان است. او آنان را شریکان مدیریت می‌دانست و معتقد بود که خرد جمعی نیروی کار، منبعی بی‌پایان برای نوآوری است. او ذهن بی‌تعصب اشاره می‌کند وضعیتی که در آن، یک مدیر با فروتنی به نظرات دیگران گوش می‌سپارد و از اسارت در چارچوب‌های فکری خود رها می‌شود. این نگرش، فرهنگ سازمانی شرکت او را شکل داد.
کتاب همچنین به تأسیس موسسه‌ی صلح و خوشبختی از طریق سعادت هم می‌پردازد که نشان‌دهنده‌ی گستره‌ی دیدگاه او فراتر از دیوارهای کارخانه‌هایش بود. ماتسوشیتا به دنبال کشف اصولی بود به این معنا که کل جوامع را به سوی سعادت رهنمون شوند. در نهایت، «در جستجوی نیک فرجامی» داستان مردی است که از دل خاکستر ژاپن پس از جنگ، یک امپراتوری صنعتی ساخت، اما مهم‌تر از آن، الگویی از سرمایه‌داری مسئولانه ارائه داد که در آن، هدف نهایی کسب‌وکار، غنی‌ ساختن زندگی انسان‌هاست.