کتاب A Wild Sheep Chase

رمان «تعقیب گوسفند وحشی» (A Wild Sheep Chase) نوشته‌ی هاروکی موراکامی، نخستین‌بار در سال ۱۹۸۲ منتشر شد. این کتاب که سومین اثر از سه‌گانه‌ی غیررسمی «موش» به‌شمار می‌آید، نخستین رمان موراکامی بود که موفقیت جهانی به‌دنبال داشت و او را به یکی از برجسته‌ترین نویسندگان ادبیات معاصر ژاپن تبدیل کرد. در این اثر، او به طرزی درخشان واقع‌گرایی جادویی، طنز پست‌مدرن، و تنهایی اگزیستانسیال را در هم می‌آمیزد تا جهانی را خلق کند که در مرز میان واقعیت و خیال قرار دارد؛ جهانی که به‌طرز غریبی ناآشنا و در عین حال آشناست.
راوی بی‌نام و بی‌ویژگی داستان، مردی جوان است که در توکیو به‌عنوان مدیر یک آژانس تبلیغاتی مشغول به کار است. پس از دریافت کارتی از سوی دوست مرموز دوران جوانی‌اش، «موش»، و انتشار عکسی از گوسفندانی در حومه‌ی روستا، با مردی بانفوذ به نام «رئیس» روبه‌رو می‌شود که از او می‌خواهد گوسفندی خاص را بیابد؛ گوسفندی با نشانی ستاره‌ای بر پشت، که گویا منبع قدرت و تأثیرگذاری «رئیس» است. راوی به‌همراه دوست‌دخترش، زنی با «گوش‌های خارق‌العاده» و توانایی‌های روانی خاص، راهی سفری می‌شود که او را از کلان‌شهر به دشت‌های برفی هوکایدو می‌کشاند؛ جایی که با شخصیت‌های عجیبی چون پروفسور گوسفندی و مرد گوسفندی روبه‌رو می‌شود و کم‌کم درمی‌یابد که این ماجراجویی، بیش از آنکه جستجوی یک حیوان باشد، جستجویی برای کشف خود، معنا، و ارتباط است. موراکامی در این رمان، سبکی سرد، نثر منقطع و لحن بی‌احساس را برگزیده است که با نوعی طنز تلخ و بی‌تفاوتی فلسفی درهم‌آمیخته است. شخصیت‌ها عموما بدون نام و تنها با نقش‌های نمادین یا لقب‌هایی عجیب معرفی می‌شوند؛ همان‌گونه که راوی، موش، رئیس، یا مرد گوسفندی همگی نمودهایی از هویت‌هایی تکه‌تکه و مبهم‌اند. تم‌های پررنگی چون بحران هویت، انزوا، جستجوی معنا، و ارتباط در جهانی پوچ، همچون تارهایی پنهان، داستان را به‌پیش می‌رانند. موراکامی در اینجا نیز، مانند بسیاری از آثار دیگرش، مرز میان خواب، واقعیت، وهم و استعاره را عمدا محو می‌کند و فضایی خلق می‌کند که نه تنها بی‌ثبات، بلکه گاه عمیقا مضطرب‌کننده است. «گوسفند»، همان‌طور که از عنوان پیداست، نقش محوری و نمادین دارد؛ نمادی که هم می‌تواند نماینده‌ی قدرت‌های سیاسی و فرادستی باشد و هم تجسمی از نیروهای پنهان روان یا فرهنگ. موراکامی از پس‌زمینه‌ی تاریخ سیاسی و فرهنگی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم نیز غافل نمی‌ماند؛ «رئیس» ممکن است پژواکی از چهره‌هایی مانند یوکیو میشیما یا ارتش سایه‌وار ژاپن دوران اشغال باشد. در عین حال، گوسفند می‌تواند استعاره‌ای از میل به کنترل، فقدان اختیار، یا حتی جنون ایدئولوژیک باشد. «تعقیب گوسفند وحشی» با وجود تمام عجایب و ابهام‌هایش، ساختاری محکم و داستان‌گویی دل‌نشینی دارد. موراکامی با مهارتی مثال‌زدنی، پیچیدگی فلسفی را با جذابیت روایی ترکیب می‌کند. هرچند پایان داستان ممکن است برای برخی خوانندگان گیج‌کننده یا نامشخص باشد، اما همین پایان گشوده، دعوتی است به تأملی ژرف‌تر درباب هستی، فقدان و بازآفرینی خویشتن. این اثر را نه فقط به‌عنوان روایتی از جستجوی یک گوسفند مرموز، بلکه به‌منزله‌ی سفری درونی برای بازشناسی خویش می‌توان خواند.
این رمان، نقطه‌ی عطفی در کارنامه‌ی موراکامی به‌شمار می‌آید، زیرا نه‌تنها زمینه‌ساز شخصیت‌های بعدی مانند «مرد گوسفندی» در رمان «رقص رقص رقص» می‌شود، بلکه فرم و درون‌مایه‌هایی را بنا می‌نهد که در آثار بعدی چون «کافکا در ساحل» یا «۱Q84» نیز تداوم می‌یابند. اگر به روایت‌هایی علاقه‌مندید که مرز میان واقعیت و خیال را به چالش می‌کشد و شما را به درون جهان نمادین، طنزآمیز و وهم‌انگیز خود می‌کشد، «تعقیب گوسفند وحشی» تجربه‌ای منحصربه‌فرد و تأمل‌برانگیز خواهد بود.