کتاب آموزش تنبور (همراه دو سی دی)

کتاب «آموزش تنبور: دوره‌ی مقدماتی» اثری آموزشی است که با هدف ارائه‌ی روشی مدون و استاندارد برای یادگیری ساز تنبور تدوین شده است. نویسندگان، پوریا فرجی و تارا اله‌وردی، با آگاهی از کمبود منابع مکتوب و نظام‌مند در این حوزه، تلاش کرده‌اند تا با تکیه بر شیوه‌ی نوازندگی استاد برجسته‌ی تنبور، نورعلی الهی، و بهره‌گیری از اصول تئوریک موسیقی، مسیری روشن برای هنرجویان فراهم کنند. تنبور یکی از کهن‌ترین سازهای زهی زخمه‌ای جهان است که پیشینه‌ی آن به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. بر اساس شواهد باستان‌شناسی، نمونه‌هایی از سازهایی شبیه به تنبور در آثار به‌جا مانده از تمدن ایلام و در محوطه‌هایی چون شوش و تپه‌های بنی‌یونس در حوالی موصل دیده شده که قدمت آن‌ها به حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد می‌رسد. در متون پهلوی، از جمله «کارنامه اردشیر بابکان»، به نواختن تنبور اشاره شده و در روایت‌های افسانه‌ای، حتی رستم در خوان چهارم این ساز را می‌نواخته و برخی مقام‌ها به او و باربد، موسیقی‌دان دربار ساسانی، نسبت داده شده است. کتاب حاضر از معدود منابع آموزش منظم این ساز است. در این کتاب، آموزش بر پایه‌ی وزن‌خوانی و نت‌خوانی دقیق استوار است و برای نمایش تکنیک‌ها از سیستم نت‌نگاری غربی استفاده شده تا همه‌ی هنرجویان بتوانند از آن بهره ببرند. طبیعتا بخش‌های آغازین کتاب به مبانی اولیه اختصاص دارد: معرفی ساز، نحوه‌ی صحیح گرفتن آن، کوک‌کردن و شیوه‌ی درست مضراب‌زدن. سپس تمرین‌های گام‌به‌گام برای تقویت مهارت‌های دست راست و چپ ارائه می‌شود که به تدریج پیچیده‌تر می‌شوند. قطعات ساده و تمرین‌های ریتمیک نیز برای آشنایی با الگوهای متداول موسیقی تنبور گنجانده شده‌اند. نویسندگان به تکنیک‌های خاص این ساز مانند ریز، شلال، دوبل‌نوازی و استفاده از سیم‌های مختلف توجه ویژه داشته‌اند و آن‌ها را با تمرین‌های عملی آموزش داده‌اند. به طور کلی، این اثر هم برای هنرجویان تازه‌کار، هم برای هنرآموزان منبعی ارزشمند است و همچنین نقشی مهم در حفظ یکی از میراث‌های کهن ایران را بر دوش گرفته است.