کتاب سیری در تاریخ بیگانه هراسی در ایالات متحده

کتاب «سیری در تاریخ بیگانه‌هراسی در ایالات متحده» نوشته‌ی اریکا لی، که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده، پژوهشی عمیق، افشاگرانه و در عین حال انسانی است که با نگاهی تاریخی و تحلیلی به پدیده‌ی بیگانه‌هراسی در ایالات متحده می‌پردازد. این اثر یکی از مهم‌ترین کوشش‌های معاصر در آشکارسازی ریشه‌ها و تداوم نگرش‌های ضدمهاجر در جامعه آمریکاست. اریکا لی، استاد تاریخ در دانشگاه مینه‌سوتا و یکی از چهره‌های پیشرو در مطالعات مهاجرت و آسیایی-آمریکایی، در این کتاب تصویری جامع و گاه تکان‌دهنده از این واقعیت تاریخی ارائه می‌دهد که بیگانه‌هراسی نه یک حادثه‌ی مقطعی، بلکه بخشی ساختاری از بافت سیاسی، فرهنگی و حقوقی آمریکاست. نویسنده با بهره‌گیری از آرشیوهای غنی، اسناد رسمی، مطبوعات و روایت‌های شخصی، تاریخ ایالات متحده را از منظر کسانی بازخوانی می‌کند که در جایگاه «بیگانه» قرار گرفته‌اند. کتاب به‌صورت نظام‌مند به گروه‌هایی می‌پردازد که در دوره‌های مختلف، قربانی طرد و انکار شده‌اند: از مهاجران چینی در سده‌ی نوزدهم تا مکزیکی‌ها، مسلمانان، عرب‌تباران و مهاجران آفریقایی در دوران معاصر. لی به‌ویژه نشان می‌دهد چگونه بیگانه‌هراسی در تعامل تنگاتنگ با مفاهیمی چون نژاد، دین، زبان و سیاست خارجی شکل گرفته و تداوم یافته است؛ پدیده‌ای که در نهایت، نه تنها سرنوشت مهاجران بلکه ماهیت خود هویت آمریکایی را نیز شکل داده است. یکی از محورهای تحلیلی برجسته در کتاب، نمایش بیگانه‌هراسی به‌عنوان ابزاری سیاسی است؛ سازوکاری که در بزنگاه‌های تاریخی برای تقویت انسجام ملی، جلب حمایت مردمی و حفظ یا کسب قدرت به‌کار گرفته شده است. از سیاست‌های طرد مهاجران آسیایی در قرن نوزدهم تا محصورسازی ژاپنی‌تباران در جنگ جهانی دوم و سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ی ضدمهاجرت پس از یازدهم سپتامبر، لی به‌خوبی نشان می‌دهد چگونه دولت‌ها و نخبگان سیاسی-از اندرو جکسون تا دونالد ترامپ-با دامن زدن به ترس از «دیگری»، مرزهای تعلق را تعریف و بازتعریف کرده‌اند. در عین حال، کتاب تنها به بازنمایی چهره‌ی تاریک تاریخ بسنده نمی‌کند. لی با اشاره به مقاومت‌ها، مبارزات حقوق مدنی، و روایت‌هایی که مهاجران در بازآفرینی معنای آمریکایی‌بودن خلق کرده‌اند، روایتی چندوجهی ارائه می‌دهد؛ روایتی که در آن، انسانیت، امید و پایداری نیز سهمی جدی دارند. لحن کتاب با وجود موضوع سنگین، نه تحریک‌آمیز یا شعارزده، بلکه تحلیلی، شفاف و گاه متأثر از همدلی است؛ ویژگی‌ای که بر تأثیرگذاری آن برای طیف وسیعی از خوانندگان افزوده است. این اثر در میان منتقدان تحسین بسیاری برانگیخته و در نشریاتی چون The New York Times و The Washington Post به‌عنوان اثری ضروری برای درک گذشته و حال ایالات متحده معرفی شده است. با این حال، برخی منتقدان محافظه‌کارتر آن را به تک‌سویگی و عدم توجه به پیچیدگی‌های امنیتی و فرهنگی مهاجرت متهم کرده‌اند. با این‌همه، قوت کتاب در اتکا به مستندات تاریخی، رویکرد بینارشته‌ای و بی‌پروایی در مواجهه با اسطوره‌های ملی، جایگاه آن را در مباحث عمومی و دانشگاهی مستحکم ساخته است.
«سیری در تاریخ بیگانه هراسی در ایالات متحده» نه تنها روایتی مستند از بیگانه‌هراسی در آمریکا ارائه می‌دهد، بلکه پرسشی عمیق و چالش‌برانگیز درباره‌ی مرزهای هویت و شمول در یکی از پرادعاترین دموکراسی‌های جهان مطرح می‌کند. برای دانشجویان تاریخ، علوم سیاسی، مطالعات فرهنگی و علاقه‌مندان به مسائل اجتماعی، این کتاب اثری روشنگر و ضروری است؛ دعوتی به شناخت ساختارهای تبعیض، هم‌دلی با تجربه‌ی «دیگری» و بازاندیشی در معنای شهروندی و تعلق در دنیای مدرن.