کتاب پارسیان

جیمز بارتر در برکلی کالیفرنیا متولد شد. او پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان برکلی (۱۹۶۴)، مدرک کارشناسی خود را در رشته زبان‌های باستانی و تاریخ باستان از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی (۱۹۶۸) دریافت کرد. وی تحصیلات خود را در مقطع تحصیلات تکمیلی در دانشگاه پنسیلوانیا و همچنین در آکادمی آمریکایی در رم ادامه داد. بارتر کتاب‌های متعددی در زمینه تاریخ اروپا تألیف کرده است و در حال حاضر در برکلی کالیفرنیا سکونت دارد و در آنجا به نویسندگی و سخنرانی مشغول است.
مقیاس وسیع و پیچیدگی شاهنشاهی هخامنشی اغلب چالشی بزرگ برای علاقه‌مندان به تاریخ باستان ایجاد می‌کند. کتاب «پارسیان تمدن های گمشده (4)» اثر جیمز بارتر، به عنوان یک دروازه ورودی به این دنیای شگفت‌انگیز عمل می‌کند و با موفقیت، تاریخ گسترده این تمدن را از دل غبار ابهام بیرون کشیده و آن را در قالبی ساختارمند برای مخاطب عام ارائه می‌دهد. این اثر برای متخصصان نوشته نشده، بلکه برای روشن کردن مسیر کسانی است که اولین گام‌ها را برای شناخت این دوره برمی‌دارند.
بارتر روایت خود را به شکلی منطقی از دوران «ایران پیش از امپراتوری» آغاز می‌کند و سپس به معرفی «پیشوایان امپراتوری هخامنشی»، از کوروش بزرگ گرفته تا داریوش و خشایارشا، می‌پردازد. با این حال، کتاب از یک شرح حال صرف از پادشاهان و نبردها فراتر می‌رود و به نبوغ اداری‌ای می‌پردازد که چنین قلمرو پهناوری را برای بیش از دو قرن سرپا نگه داشت. مسایلی همچون نظام ساتراپی، احداث شاهراه شاهی برای ارتباط سریع، و سیاست تسامح دینی و فرهنگی که توسط کوروش پایه‌گذاری شد، همگی به زبانی ساده توضیح داده می‌شوند.
تمرکز بر سازوکارهای درونی امپراتوری، به بافت فرهنگی و اجتماعی آن نیز گسترش می‌یابد. بارتر به خوبی نشان می‌دهد که بزرگی ایران باستان تنها با وسعت آن ارزیابی نمی‌شود، بلکه در شکوه و عظمتی نهفته بود که شاهان برای قلمرو خود به ارمغان آوردند. خواننده با کلان‌شهرهای استراتژیک، کاخ‌های باشکوهی که اشراف را در خود جای می‌دادند، و پرستشگاه‌هایی که به احترام خدایان، و در رأس آن‌ها اهورامزدا (به معنای آنکه بر همه چیز آگاه است)، برپا می‌شدند، آشنا می‌شود. متن به این نکته اشاره می‌کند که برخی از این دستاوردهای معماری، از نظر مقیاس و شکوه بر بسیاری از بناهای متأخر یونانی و رومی برتری داشتند. فصولی که به «زندگی در دربار شاهان بزرگ» و «زندگی روزانه» اختصاص یافته، تصویری زنده از هنر، دین و ساختار جامعه ارائه می‌دهد.
مسیر روایی کتاب با بررسی عوامل «فروپاشی و شکست» شاهنشاهی به دست اسکندر مقدونی کامل می‌شود و با پی‌گفتاری درباره «میراث ارزشمند و مشترک» ایرانیان باستان به پایان می‌رسد. کتاب پارسیان یک نقطه شروع ایده‌آل برای دانش‌آموزان، دانشجویان و هر کسی است که می‌خواهد بدون سردرگمی در جزئیات، یک درک از تأثیرگذارترین تمدن‌های تاریخ جهان به دست آورد.