کتاب کوزه پاندورا

کتاب «کوزه‌ی پاندورا» نوشته‌ی ناتالی هاینز، به بازخوانی روایت‌های اسطوره‌ای یونان باستان از زاویه‌ی دید زنان می‌پردازد و تمرکز آن بر شخصیت‌های معروف زن در اسطوره‌هاست؛ مثل پاندورا، هلن تروا، مدوسا، یوکاستا، مدئا و چند شخصیت دیگر. نویسنده تلاش می‌کند نقش این زنان را، همان‌طور که در منابع باستانی آمده، از نو بررسی کند و نشان بدهد که روایت‌های تاریخی چطور تصویر آن‌ها را در طول زمان تغییر داده‌اند.
کتاب با داستان پاندورا شروع می‌شود؛ زنی که در روایت‌های کلاسیک عامل ورود بدبختی به دنیای انسان‌ها معرفی شده. هاینز به این نکته اشاره می‌کند که در نسخه‌های اولیه، چیزی که پاندورا باز می‌کند کوزه بوده، نه جعبه؛ و این کوزه نه لزوما پر از بدی، بلکه ممکن است شامل چیزهای مثبت هم بوده باشد. این نوع نگاه، چارچوب کلی کتاب را شکل می‌دهد: بازبینی روایت‌هایی که در آن‌ها زنان اغلب به عنوان مسبب مشکلات یا چهره‌ای منفی نمایش داده شده‌اند، بدون آن‌که واقعا نقششان به دقت بررسی شده باشد.
در فصل‌های دیگر، نویسنده سراغ شخصیت‌هایی مثل مدوسا، مدئا، کلتمنسترا و پنیلوپه می‌رود. برای هر کدام، به سراغ متون قدیمی و تفسیرهایی که در دوره‌های بعد از آن‌ها شده می‌رود. در این بررسی‌ها، هاینز به این موضوع می‌پردازد که چطور بسیاری از این شخصیت‌ها به مرور زمان به نقش‌های یک‌جانبه فروکاسته شده‌اند: مثل هیولا، جادوگر یا خیانت‌کار. در حالی که در نسخه‌های اولیه، نشانه‌هایی از پیچیدگی و تناقض در آن‌ها وجود داشته، که بعدها نادیده گرفته شده است.
در پایان، کتاب این پرسش را مطرح می‌کند که چرا روایت‌های تاریخی معمولا به نفع نگاه مردانه شکل گرفته‌اند و زنان چگونه از مسیر روایت حذف یا تحریف شده‌اند. هاینز پیشنهاد نمی‌کند که این شخصیت‌ها حتما قهرمان یا بی‌گناه بوده‌اند، بلکه سعی دارد نشان دهد که آن‌ها فراتر از نقش‌های کلیشه‌ای، تجربه‌ها و موقعیت‌های متنوع‌تری داشته‌اند. او از خواننده دعوت می‌کند روایت‌های قدیمی را دوباره بخواند و آنها را بازنگری کند.