اغلب گفته شده که یکی از ویژگی های عصر جدید، از میان رفتن تمامی آیین های معنادار تشرف است. به واقع، تشرف معناداری که در جوامع ابتدایی از اهمیت اصلی برخوردار بود، در دنیای مدرن غرب وجود ندارد. یقینا چندین فرقة مسیحی با مراتب مختلف و متفاوت، بقایای آیین های رازآمیزی را حفظ کرده اند که به لحاظ ساختاری در پیوند با تشرف است؛ تعمید، اساسا آیینی تشرف گونه است؛ مراسم اعطای مناصب و مراتب مقدس کشیشی مشتمل بر تشرف است. اما نباید فراموش کنیم که مسیحیت تنها به این دلیل بر دنیا استیلا یافت و دینی جهانی شد که پس از جدایی از فضای آیین های رازآمیز یونانی - شرقی، خود را دین رستگاری برای همگان اعلام کرد.
آیین تشرف طریقی است که بشر جوامع سنتی، از تصویر خودش آگاهی می یابد، آن را می شناسد و می پذیرد. بدیهی است که تشرف بنا بر ساختارهای اجتماعی متفاوت و گستره های فرهنگی، انواع بی شمار و اشکال فراوان دارد. اما موضوع مهم این است که در نگاه همة جوامع پیشامدرن (جوامعی که در اروپای غربی تا انتهای قرون وسطا و در مناطق دیگر جهان تا جنگ جهانی اول ادامة حیات دادند) ایدئولوژی و شیوه های تشرف در درجة اول اهمیت قرار دارد.
در واژگان جدید می توانیم بگوییم که تشرف مرز پایان انسان طبیعی است، و ورود مبتدی به فرهنگ. اما از منظر جوامع کهن و سنتی، فرهنگ دستاورد بشر نیست بلکه خاستگاهی فراطبیعی دارد.
کتاب آیین ها و نمادهای تشرف
نیلوفر
میرچا الیاده
نشر کتاب پارسه
