مهمترین کمک به درک ما از انقلاب فرانسه تقریبا صد سال پیش توسط الکسیس دو توکویل نوشته شده است. خود نویسنده در مورد کتابش چنین نوشته است:
" در این جا بر آن نیستم که تاریخ انقلاب فرانسه را بنویسم. تاریخ انقلاب فرانسه را پیش از من نوشته اند و چه خوب هم نوشته اند، چندان که دیگر بی خردی خواهد بود اگر در اندیشه نگاشتن دوباره این تاریخ باشم.
از همین روی است که در این کتاب به جای نگاشتن تاریخ باد شده به بررسی زمینه و سرشت انقلاب فرانسه خواهم پرداخت. هیچ ملتی نبوده است که مانند فرانسویان سال ۱۷۸۹ مصمم شده باشد که از گذشته اش ببرد و خط زندگی اش را از هم بگسلد و چنان شکافی میان آنچه که بوده و آنچه که می خواست بوده باشد بیافریند که با هیچ تدبیری نتوان آن را پر کرد. آنها با چنین عزمی در سر، از هر جهت احتیاط می کردند تا مبادا نشانی از گذشته در رژیم نوین بر جای ماند و همه گونه ممنوعیت ها را بر خود روا می داشتند تا به هر شیوه ای که ممکن بود خود را از نسل پیشین متمایز سازند؛ سخن کوتاه، آنها برای فراموش کردن تفوس پیشین شان هر رنجی را پذیرا گشته بودند.
من پیوسته چنین احساس می کرده ام که آنها در این کوشش شگفت شان بسیار کمتر از آنچه که معمولا در کشورهای دیگر پنداشته می شود و همچنین بسی کمتر از آنچه که خودشان در آغاز باور داشته بودند، موفق گشتند."
کتاب انقلاب فرانسه و رژیم پیش از آن
مروارید
آلکسی دو توکویل
